Maurice De Hond ziet pijnlijk patroon Songfestival: Televoters straffen donkere zangers af

Sinds 2016 worden de televote-uitslagen apart gepubliceerd, en voor De Hond – sociaal-geograaf van huis uit – is dat smullen geblazen. Je kunt er culturele voorkeuren, migratiegeschiedenis en regionale vooroordelen haarfijn uit aflezen.

Wat viel hem dit jaar op? Claude kreeg van de jury’s een keurige 133 punten – goed voor de vijfde plaats. Maar het publiek? Dat gaf hem slechts 42 punten. Gevolg: een schamele vijftiende plek bij de televote en uiteindelijk de twaalfde plaats in het eindklassement. Een flinke kater voor een artiest van wie Nederland hoge verwachtingen had.

Dit is geen incident, zegt De Hond. Hij verwijst naar eerdere edities: Oostenrijk (2018) en Zweden (2019) stonden na de jurystemming stijf bovenaan, maar kelderden bij het televoten. Het gemeenschappelijke kenmerk? In alle gevallen ging het om een donkere mannelijke zanger. De cijfers liegen niet: Oostenrijk zakte bij het publiek van plek 1 naar 13, Zweden van 2 naar 9.

Het wordt nog vreemder als je inzoomt op waar de punten vandaan kwamen. De steun kwam steevast uit Scandinavië, Nederland en her en der een paar West-Europese landen. Maar in Oost-Europa, Italië en Frankrijk? Nul punten. Zelfs Frankrijk gaf Claude niets – terwijl hij in het Frans zong!

Volgens De Hond laat dit zien dat het Songfestival minder een feest van muzikaal talent is, en meer een spiegel van diepgewortelde culturele voorkeuren. Of vooroordelen, als je het hem vraagt. “Elke keer als ik weer festivaldeskundigen hoorde zeggen dat Nederland zo'n goede kans maakte, dacht ik: als je de data zou kennen, zou je dat niet zeggen.”

Alsof dat nog niet genoeg was, gebeurde er nog iets opmerkelijks. De Zwitserse inzending – een jonge zangeres met een schattig liedje – werd tweede bij de jury’s met 214 punten, maar kreeg nul punten van de kijkers thuis. “Dat wil zeggen: in geen enkel land haalde ze bij het televoten een plaats bij de eerste tien,” aldus De Hond.

Hij wijst ook nog op iets wat veel mensen niet weten: bij het televoten kun je als individu tot wel zestig keer stemmen. Niet goedkoop, maar het kan gewoon. Officieel is het maximum twintig stemmen, maar via meerdere kanalen kun je dat omzeilen. Dat maakt het stemproces nog schever.

De Hond sluit af met een nuchtere boodschap: “Dit overzicht is zeker niet bedoeld om kritiek te hebben op de keuze van de Nederlandse artiest. Ik wil alleen maar via data patronen blootleggen, die men blijkbaar niet kent of negeert. Ik vond de zanger heel sympathiek en ook een prima liedje.”