Totale paniek in Hilversum: Media-kartel smeekt Buma om staatsingrijpen tegen 'gevaarlijke' tech-reuzen

Het is een vertoning van pure zwakte. Jarenlang hebben deze partijen - van de NOS tot de Volkskrant - ons verteld wat we moesten denken. Ze bepaalden het narratief over corona, over klimaat, over immigratie. Maar de burger trapt er niet meer in. De burger zoekt zijn informatie elders. En in plaats van zich af te vragen waarom miljoenen mensen hun vertrouwen in de mainstream media hebben opgezegd, wijzen ze met een beschuldigend vingertje naar Silicon Valley en China.

De brief is ondertekend door de usual suspects: de publieke omroep (die leeft van uw belastinggeld), de journalistenvakbond NVJ en de grote commerciële jongens. Ze waarschuwen dat Nederland op een "kruispunt" staat. Wordt de informatievoorziening gedomineerd door algoritmes, of kiezen we voor een "door democratische waarden gedreven digitaal ecosysteem"?

Laat u niet misleiden door deze mooie woorden. Met "democratische waarden" bedoelen ze: onze waarden. De waarden van de grachtengordel, van D66, van het partijkartel. Ze zijn als de dood dat algoritmes van platforms als X berichten tonen die niet door hun redacties zijn goedgekeurd. Ze noemen dat "desinformatie", maar in de praktijk is het vaak gewoon een onwelgevallige mening of een feit dat ze liever onder het tapijt hadden geveegd.

Speciale aandacht in de paniekbrief is er voor Kunstmatige Intelligentie (AI). "Eén op de negen kinderen gebruikt uitsluitend generatieve AI voor hun informatievoorziening," jammeren de media-bazen. Ze vinden het doodeng dat jongeren hun vragen stellen aan ChatGPT in plaats van te kijken naar het Jeugdjournaal.

Natuurlijk is AI niet perfect. Maar is de NOS dat wel? Is een chatbot die objectief data probeert te verzamelen niet liever dan een staatsomroep die kleuters indoctrineert met gender-ideologie en klimaatangst? De media zijn bang dat AI de tussenpersoon - de journalist - overbodig maakt. En dus eisen ze "nauw betrokken" te worden bij het AI-beleid. Lees: ze willen hun vingers in de pap om ervoor te zorgen dat AI alleen hun versie van de werkelijkheid verkondigt en hún baantjes beschermt.

Het engste voorstel in de brief is de roep om "één coördinerend bewindspersoon" die zowel media- als technologiebeleid onder zijn hoede heeft. Ze willen dus een minister die gaat bepalen wat journalistiek is en wat technologie is, en hoe die twee op elkaar "aangepast" moeten worden.

Dit riekt naar een Ministerie van Waarheid, rechtstreeks uit George Orwell's 1984. Een politicus die samen met de NPO en DPG gaat bepalen welke algoritmes toegestaan zijn en welke nieuwsbronnen 'veilig' zijn. Het is de natte droom van elke totalitaire staat: de pers en de politiek die samensmelten om de informatiestroom volledig te controleren.

Deze brandbrief is geen teken van kracht, maar van stervensnood. De oude media verliezen in rap tempo terrein. Hun krantenoplages kelderen, hun kijkcijfers dalen (behalve bij de gesubsidieerde NPO, die gedwongen wordt betaald).

Ze weten dat ze de slag om de aandacht van de burger aan het verliezen zijn. Mensen willen geen eenheidsworst meer. Ze willen ongefilterd nieuws, ze willen debat, ze willen de waarheid. Omdat de media dat niet kunnen leveren, proberen ze nu via de politiek de concurrentie (tech) de nek om te draaien.

Informateur Buma moet deze brief direct in de papierversnipperaar gooien. De overheid moet zich niet bemoeien met onze informatievoorziening. Als de NPO en de kranten relevant willen blijven, moeten ze betere journalistiek bedrijven, in plaats van te janken om bescherming tegen de vooruitgang.