Bijen en vlinders in Europa in toenemende mate bedreigd

ABU DHABI (ANP) - Bijna honderd wilde bijensoorten en tientallen soorten vlinders die in Europa leven, zijn toegevoegd aan de Rode Lijst van bedreigde soorten. Natuurbeschermingsorganisatie IUCN heeft de nieuwe beoordelingen zaterdag bekendgemaakt op het World Conservation Congress in Abu Dhabi.

De grote witte vlinder Pieris wollastoni, die op Madeira leefde, is nu officieel als uitgestorven bestempeld. De soort was al decennia niet meer waargenomen. Als de omstandigheden voor andere vlinders en bijen niet verbeteren, dreigen meer soorten te volgen. De opstellers van de Rode Lijst hopen dat de kennis die ze aanleveren helpt om dat te voorkomen.

Bestuivers als bijen en vlinders zijn van levensbelang "voor onze gezondheid, voedselsystemen en economieën", somt directeur-generaal van IUCN Grethel Aguilar op. Vier op de vijf gewassen en wilde bloemen die in Europa groeien, zijn van bestuiving door insecten afhankelijk.

Als oorzaken noemen de onderzoekers verlies van leefgebied, intensieve landbouw, bestrijdingsmiddelen en stikstofdepositie, waardoor de diversiteit aan planten afneemt.

Volgens de bijgewerkte Rode Lijst lopen nu zeker 172 bijensoorten risico op uitsterven, op een totaal van 1928 beoordeelde soorten. Dat is weliswaar een minderheid, maar het aantal bedreigde bijensoorten neemt snel toe: in 2014 waren het er 77.

Van de 442 beoordeelde vlindersoorten zitten er nu 65 in de gevarenzone. Dat is een toename van 76 procent ten opzichte van 2010, toen 37 vlindersoorten als bedreigd golden.

IUCN beoordeelt onafhankelijk en op basis van wetenschappelijke criteria de toestand van veel diersoorten in Europa met financiering van de Europese Commissie. "Schrijnend" noemt Eurocommissaris Jessika Roswall (Milieu) de ontwikkelingen bij bijen, vlinders en andere bestuivende insecten. "Ze zijn het fundament onder onze voedselsystemen, ecosystemen en maatschappijen", zegt ze. "Urgente en collectieve actie is nodig om deze bedreiging op te lossen." De EU hoopt dat te doen met de Europese natuurherstelwet, die vorig jaar werd goedgekeurd.

De publicatie volgt op de beoordeling van een andere belangrijke groep bestuivers in Europa: zweefvliegen. Ook daar gaat het niet goed mee. Volgens een IUCN-rapport uit 2022 was toen 37 procent bedreigd.