De eerste SGP-vrouw

Als je, zoals ik, niet elke dag een goede voorspelling scoort, heb je de neiging een goed beredeneerde gok breed uit te meten. Dus vooruit, ere wie ere toekomt: in maart van dit jaar voorspelde ik in het EO-programma De Vijfde Dag dat de eerste SGP-vrouw die gebruik zou maken van haar passief kiesrecht, zich al bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 zou aandienen. En ziedaar, woensdag werd bekend dat mevrouw Lilian Janse-van der Weele uit het Zeeuwse Vlissingen zich kandidaat heeft gesteld voor het lijsttrekkerschap van de SGP in haar woonplaats. A.s. maandag komen de mannenbroeders bijeen om die kandidatuur al dan niet te bekrachtigen. Zij is trouwens de enige kandidaat. Zes mannen die voor het lijsttrekkerschap waren gevraagd, wilden niet.

De dames en heren van het Clara Wichman Fonds, die de afgelopen jaren processen tegen de SGP vanwege haar vrouwenstandpunt hebben gevoerd, gunden mij mijn voorspelling niet. Ze hebben er alles aan gedaan om te voorkomen dat er ergens een vrouw op de kieslijst zou komen. Zij deden dat door jonge vrouwen binnen de partij te benaderen en ze hun steun aan te bieden wanneer zij zich voor de kandidatenlijst bij de raadsverkiezingen zouden aanmelden. Maar dan snap je niet hoe het werkt. Bij dergelijke steun van buiten sluiten de gelederen zich natuurlijk. Dat is ook precies wat de persoon van Lilian Janse, wat mij betreft, zo sympathiek maakt.

Zij zegt het te betreuren dat het besluit van de SGP om het oude vrouwenstandpunt op te geven, door druk van buitenaf tot stand is gekomen. Het had beter van binnenuit kunnen komen. Maar nu 80 procent van de SGP-leden op 16 maart j.l. voor de statutenwijziging stemde, voelt zij zich vrij en gesteund om deze stap te zetten. Haar vader, bestuurslid Cees van der Weele van de SGP in Vlissingen, vertelde haar dat hij geen man bereid had gevonden om het lijsttrekkerschap op zich te nemen. Te druk, geen zin. Toen zei ze: ‘Dan wil ik het wel doen’. En vandaar dat ze nu als eerste SGP-vrouw de enige kandidaat is voor het lijsttrekkerschap in Vlissingen.

De SGP is overigens niet vertegenwoordigd in de Vlissingse gemeenteraad. Maar een lijstverbinding met de ChristenUnie en het nieuwe feit van haar kandidatuur zou daar in maart volgend jaar zo maar verandering in kunnen brengen.

Er is meer bij Lilian Janse dat de sympathie opwekt. Ze is een hardwerkende vrouw. ’s Morgens loopt ze een krantenwijk, ’s avonds maakt ze een tandartsenpraktijk schoon. Met haar man, een scheepsreparateur, en drie kinderen rijdt ze op zaterdagmiddag naar het Veerse Meer zodat de kinderen daar kunnen surfen. Zij vertoont daarmee niet het beeld dat de buitenwereld van de gemiddelde vrouw uit de SGP-achterban zal hebben. Het laat maar weer eens zien dat die achterban divers is. Lilian Janse is lid van de Gereformeerde Gemeenten in Vlissingen, en dat is een gemeente die bij insiders enigszins als een buitenbeentje (wat ‘lichter’) bekend staat.

Lilian Janse stelt zich ook niet op als provocateur. Haar kandidatuur is niet bedoeld als ‘lange neus’ naar het hoofdbestuur, dat, bij monde van partijvoorzitter Maarten van Leeuwen, in maart nog suste dat ze niet verwachtten dat er ergens een vrouw zou zijn die voor de SGP de politiek in zou willen. Verder wijst ze op het feit dat het ‘regeerambt’ in Nederland decennialang bij koninginnen heeft berust, en dat de SGP die vrouwen altijd op handen heeft gedragen. En haar gezin regeert ze ook, samen met haar man.

Bovendien is het partijprogramma van de SGP haar lief en is ze vooral ‘een nuchtere Zeeuwse met een gladde rug’. Die nuchterheid en gladde rug zal ze de komende tijd misschien wel hard nodig hebben. Het SGP-hoofdbestuur juicht de gang van zaken niet toe. Maar het is een beetje flauw om eerste net te doen alsof je je vrouwenstandpunt herziet, en dan de hakken in het zand te zetten wanneer er een vrouw is die daar op deze manier gebruik van maakt. Ook de hoofdcommentator van het Reformatorisch Dagblad was op z’n minst wat voorzichtig. Het gaat nu wel erg snel allemaal. Zou het niet beter zijn geweest wanneer de tijd de vele wonden van het interne debat had kunnen genezen?, zo vroeg hij zich gisteravond af.

Maar ook dan snap je niet hoe het werkt. Als een standpunt binnen een partij door een heel groot deel van de achterban niet meer wordt gedragen en de partij komt daar uiteindelijk schoorvoetend aan tegemoet, moet je niet vreemd opkijken wanneer er mensen door die geopende kier naar binnen glippen. En wanneer er na het eerste schaap anderen zullen volgen. Dat is precies wat ik in maart al verwachtte.

Ik denk dat Lilian Janse een aanwinst voor de Vlissingse gemeenteraad zal zijn.