De euro overleeft

Veel pessimisme (of is het toch Brits geïnspireerde Schadenfreude, wat ze in Brussel gauw denken) de afgelopen weken op De Dagelijkse Standaard over de euro. Die zou op de paniekerige markten aan stukken worden gescheurd. Dat kan natuurlijk gebeuren, de inherente contradicties (mooie marxistische term) binnen de eurozone zijn groot en het staat geenszins vast dat een muntunie tussen landen met zulke verschillende culturen duurzaam is. De geschiedenis is wat muntunies betreft op de hand van de eurosceptici (waartoe ik mijzelf doorgaans ook reken). Maar ik denk dat de euro deze eerste ronden van beproevingen overleeft. En we zagen de markten vanaf woensdag al opveren (en nu ook de koers tegenover de dollar, een ander probleemgeval), nadat de eerste reacties afgelopen maandag op de plannen om de Ieren te redden ronduit negatief waren.

Het kan best dat Jean-Claude Trichet de markten (altijd tijdelijk natuurlijk) overtuigd heeft van de vermogens van de Europese Centrale Bank om tijdens crisissituaties het hoofd koel te houden. En waarom ook niet? De onafhankelijkheid van de ECB was nog niet echt getest, terwijl mijns inziens evenmin duidelijk is welke partijen op de financiële markten werkelijk belang hebben bij het uiteenspatten van de euro. Het kan aardig zijn om tegen de Grieken, Ieren, Portugezen en Spanjaarden te speculeren, en het zal ook best een centje opleveren. Maar als de euro werkelijk het loodje legt, zijn de gevolgen ook voor de sterke landen niet te overzien en verliezen de financiële markten een safe haven. Want dat is de euro ondanks alles nog steeds, net als de dollar. China houdt grote dollarreserves aan, en heeft ook euro's in kas. En de financiële verwevenheid tussen Noord-Europese banken, die met overheidsgaranties overeind worden gehouden en diep in Zuid-Europese staatsschulden zitten, met de PIIGS (Portugal, Ierland, Italië, Griekenland, Spanje) is groot. Uittreden uit de euro voor de zwakke landen is financiële zelfmoord, en voor de sterke landen ligt dat niet anders. Als Duitsland en Frankrijk elkaar onder de huidige omstandigheden zouden loslaten zijn wederom de gevolgen niet te overzien. Zo gezien zitten Noord- en Zuid-Europa al veel meer in hetzelfde schuitje dan vaak wordt gedacht en is er dankzij de Europese schuldengemeenschap die tijdens de kredietcrisis is verdiept een onderlinge lotsverbondenheid ontstaan die er voor 2008 nog niet was. Daarom wed ik op het overleven van de euro, omdat elk alternatief op dit moment slechter is. En het zou best kunnen dat de financiële markten er net zo over denken, tot de volgende crisis. Maar de ECB heeft door het doorstaan van de huidige crisis wel aan geloofwaardigheid gewonnen. Dat is ook voor eurosceptici die bang zijn voor hun portemonnee goed nieuws. Ooit was het idee dat de financiële markten met iedereen konden vechten, behalve de Bundesbank (dat was de reden waarom het pond-sterling in 1992, ondanks verzekeringen van de Conservatieve minister van Financiën Norman Lamont dat dit niet zou gebeuren, capituleeerde en uit het Europees Monetair Stelsel werd gedrukt). Als dat idee ('you don't fight with the Bundesbank') op de markten ook over de ECB gaat ontstaan, heeft de 'harde kern' rond Duitsland en Frankrijk reden de Europese vlag uit te steken. En van het kapitalisme is (door marxisten) ook lang gezegd dat het aan interne contradicties ten onder zou gaan, maar dat is er nog steeds. Ik denk dat juist de kapitalisten blij zullen zijn met de euro.