De moedige strijd van de Venezolaanse liberalen

De afgelopen jaren heb ik mij behoorlijk verdiept in de politieke situatie in Venezuela. Dat kwam mede omdat ik sinds 2010 als politiek analist stukjes voor enkele nieuwssites in Suriname schrijf. Een ontwikkeling die mij zorgen baarde, was dat Suriname in politiek-bestuurlijk opzicht steeds meer gaat lijken op het Venezuela van (wijlen) Hugo Chávez: een ongekende machtsconcentratie in de handen van een zogenaamde 'volkspresident', een op zijn zachtst gezegd slordige opvatting van de scheiding der machten en een stijl van regeren, die gepaard gaat met corruptie en stijgende criminaliteit.

Mijn artikelen over Venezuela hebben misschien kunnen dienen als eye-opener in Suriname. Ze werden zelfs besproken in een actualiteitenprogramma op tv. Terwijl ik me verdiepte in de ontwikkelingen in Venezuela, dat na 15 jaar Chavismo hard afglijdt in de richting van een socialistische dictatuur, kwam ik erachter dat daar een behoorlijke liberale tegenbeweging is. Overigens bestaat de Venezolaanse oppositie uit een verbond van sociaal-democratische, christelijke en liberale partijen, die helaas onderling sterk verdeeld zijn.

Een liberaal geluid
Voor het echt liberale geluid in Venezuela moeten we zijn bij de denktank Cedice Libertad. Sinds enkele maanden heb ik contact met deze organisatie, die al dertig jaar actief is en in moeilijke omstandigheden (levensgevaarlijke criminaliteit, gierende inflatie en gemuilkorfde media) het liberale geluid uitdraagt. Onvermoeibaar komen ze op voor liberale principes zoals de democratische rechtsstaat, de trias politica, de vrijheid van meningsuiting en de vrije markteconomie (die in Venezuela op sterven na dood is). Daartoe organiseren ze bijeenkomsten. Laatst nog een bijeenkomst met de Peruaanse liberaal en Nobelprijswinnaar voor de Literatuur, Mario Vargas Llosa.

Wat mij ook opviel, is dat veel Venezolaanse jongeren aangetrokken worden door het liberalisme. Momenteel wagen deze jongeren hun leven bij demonstraties op straat, waarbij studenten en andere jongeren tragisch zijn omgekomen door buitensporig geweld van chavistische milities. Deze studenten voeren onderling debatten over de filosofie van Ayn Rand Bot en de politieke ideeën van Milton Friedman. Liberale puristen dus! Daarbij moeten we bedenken, dat deze Venezolaanse jongeren bijna hun hele leven geleefd hebben in een socialistische indoctrinatie-staat.

Het oude Duitse spreekwoord "jede Konsequenz führt zum Teufel" kwam bij mij op. In zekere zin is het ironisch dat de huidige generatie Zuid-Amerikaanse politieke leiders in hun jeugd het marxisme zagen als de bron van verzet tegen rechtse kolonelsregimes, terwijl tegenwoordig Venezolaanse jongeren hun toevlucht zoeken tot Milton Friedman en Ayn Rand Bot, om weer aan datzelfde marxisme te ontsnappen. De dialectiek van de geschiedenis, zullen we maar zeggen.

In ieder geval ben ik van mening dat de liberale beweging in Venezuela de sympathie en morele steun verdient van Europese liberalen. Helaas zijn partijen als VVD en D66 momenteel nogal gepreoccupeerd met de ontwikkelingen in Oekraïne, hoewel dat gezien de Europese context van dit conflict wel begrijpelijk is. Tot nu toe heb ik in dit conflict nog niet echt een liberaal geluid gehoord, het lijkt eerder een strijd te zijn van Oekraïens nationalisme versus Russisch (etnisch-)nationalisme. Met overkoepelend de geopolitieke strijd tussen het imperialistische Rusland en de zich almachtig wanende EU. Een explosief mengsel.

Liberalen en het nationale zelfbeschikkingsrecht
Terug naar Venezuela. Daar maken de liberalen principieel bezwaar tegen de militaire aanwezigheid van Cuba in hun land. Volgens Dr. Pedro Roig van het Instituut van Cubaans-Amerikaanse betrekkingen zijn er momenteel circa 7.000 man Cubaanse Special Forces in Venezuela. Hieronder zijn ook hoog opgeleide Cubaanse officieren, zoals Generaal Leonardo Ramón Andollo, Commandant Ramiro Valdés en Generaal Carlos Fernández Gondin, die een hoge positie heeft op het Venezolaanse ministerie van Binnenlandse Zaken.

Ook zien de Venezolaanse liberalen met lede ogen aan, dat onder het mom van 'regionale integratie' jaarlijks vele miljarden Venezolaanse oliedollars cadeau worden gedaan aan marxistische staten in Zuid-Amerika (op de eerste plaats Cuba), terwijl de Venezolanen zelf te kampen hebben met een structurele inflatie van boven de 50% en een nijpend tekort aan allerlei basisgoederen. Een doemscenario, dat ons misschien in de toekomstige EU-superstaat ook te wachten staat.

Wat dat betreft hebben eurokritische liberalen misschien een gemeenschappelijk punt met de Venezolaanse liberalen, die een moedige strijd voeren voor nationaal zelfbeschikkingsrecht, de vrijemarkteconomie en het behoud van de democratische rechtsstaat.