Een zomer van zonde

Lust in de Rooms-Katholieke kerk is een dankbaar onderwerp. En van alle tijden. In het moderne Polen vecht een gedreven priester tegen het kwaad: vooral dat in zichzelf.

De geliefde priester Adam staat aan het hoofd van een kleine gemeente op het Poolse platteland. En van een opvangcentrum voor moeilijk opvoedbare jongens, die met sport, hard werken en regelmatig biechten op het rechte pad moeten blijven. Zijn intenties zijn nobel: hij wil zijn vaardigheden in dienst stellen van de gemeenschap en de voorzienigheid. Maar hij wordt gekweld door zijn verleden en zijn verlangens.

Het verhaal speelt zich af tijdens een schroeiend hete zomer: de sfeer is landerig en tegelijk intens – de enorme hitte houdt de bevolking gevangen maar drijft ze tevens gemakkelijk tot een kookpunt. Er wordt uitgebreid de tijd genomen voor de tekening van de situatie: de eerste scènes tonen de dorpsjeugd, verwikkeld in een ruw spel met elkaar, dat niet anders kan dan wreed uit de hand lopen. De spanning, die de hele film door onderhuids blijft gloeien, wordt in die scènes al opgebouwd: de onschuld, hier in de vorm van de arme dorpsgek, is het mikpunt van de steeds latent aanwezige agressie.

De film speelt zich verder af vanuit het perspectief van priester Adam, gespeeld door Andrzej Chyra, die geïntroduceerd wordt in schitterende beelden van het bos waarin hij zijn dagelijkse hardloopkilometers aflegt met een passie die doet vermoeden dat hij door meer wordt gedreven dan de zorg om een goede gezondheid. Dat wordt ook langzaam duidelijk in de loop van de film, als Adam in contact komt met lokale bewoner Lukasz (Mateusz Kosciukiewicz), een jongen met een engelachtige en tegelijk dierlijke uitstraling, die bij Adam gevoelens oproept die verder gaan dan vaderlijke genegenheid. Met de komst van een nieuwe centrumbewoner, de vrijpostige Adrian, komen de verhoudingen verder onder druk te staan: de jongen zaait seksuele onrust en geruchten over Adams geaardheid.

Langzaam wordt toegewerkt naar de ontlading van de steeds hoger oplopende spanning, die culmineert in een enigszins voorspelbare climax. Vanaf daar zakt de film enigszins in – de focus wordt verlegd van Adam naar zijn collega Michal, de lokale onderwijzer die ook het centrum werkt. Michal stapt naar de kerkelijke autoriteiten, hetgeen een inzichtelijk kijkje biedt in de houding die zij hebben tegenover hun werknemers: mogelijke fouten worden bedekt met de mantel der liefde en ontkenning.

In the Name of draait voor een belangrijk deel om de groeiende gevoelens tussen Adam en Lukasz, wier vertolkers eerder te zien waren in het energieke jaren tachtig punkdrama All that we Love, waarin ze vader en zoon speelden. Het is jammer dat de chemie tussen de twee in deze fim enigszins hapert: de noodzakelijke seksuele aantrekkingskracht ontbreekt, ondanks de overweldigende fysieke aanwezigheid van beide mannen. De invloed van de kerk is een andere pijler in het verhaal: het maakt duidelijk hoe het mogelijk is dat misbruik een bijna niet uit te bannen kwaad is, met een totaal gebrek aan zelfreflectie en realisme binnen de kaders als belangrijkste reden voor het voortbestaan. Het is geen nieuws, maar blijft ontluisterend.

In the Name of draait nu in de bioscoop. Distributie Wild Bunch.