Kans op centrum-rechts in België steeds groter

Rechtse Vlamingen en Walen hebben reden tot juichen, de centrum-rechtse coalitie van christendemocraten, liberalen en de N-VA komt steeds dichterbij. Zoals ik in mijn eerdere blog al aangaf hangt het vooral af van de liberalen. Met name de Waalse Mouvement Réformateur (MR) heeft veel te winnen én verliezen bij deelname, maar vlak de Waalse christendemocraten niet uit!

Met hun machtsspelletjes drijven Di Rupo en zijn Waalse compagnon Paul Magnette de Waalse liberalen in de armen van De Wever. Met de snelle onderhandelingen in Wallonië om een Waals blok te vormen, leken de socialisten De Wever een loer te draaien, maar ze zijn nu zelf gevallen in het gat dat ze voor hem groeven. Allereerst hebben ze door het aan de kant schuiven van de MR de liberalen een excuus gegeven om met De Wever te gaan onderhandelen, en daarnaast worden hun trucs ook in de rest van het land doorzien. Dat maakt het voor de andere Waalse partijen weer makkelijker om zonder de PS aan tafel te gaan zitten. Di Rupo begint al bang te worden, dat is een goed teken.

De grootste angst van de MR is om gezien te worden als verraders als ze als enige Waalse partij om tafel gaan met de Vlaams-nationalisten. Binnen de liberalen lijkt vooral MR-voorzitter Charles Michel daar bang voor, maar landelijk voorman Didier Reynders is wel al overtuigd. Je moet beseffen dat de partij al tien jaar op gewestelijk niveau in de oppositie zit, waar nu weer vijf jaar aan vast worden geplakt. Als de MR nu ook een federale regeringsdeelname zou mislopen, ondanks verkiezingswinst, zal het ongetwijfeld gaan morrelen in de partij, met Michel in een onbenijdenswaardige positie.

Een belangrijk onderhandelingsmiddel vanuit de N-VA zou het aanbieden van Wetstraat 16 kunnen zijn. Ook niet onlogisch want samen met Open Vld zou de liberale familie de grootste zijn. Eigenlijk komt dat De Wever ook goed uit, dan kan hij zich aan zijn belofte houden burgemeester van Antwerpen te blijven. Sowieso zullen de Walen niet snel een N-VA-premier accepteren. De grootste kanshebber voor het premierschap is dan ook Reynders die al vijftien jaar onafgebroken minister is.

De grootste vraag is nu vooral of Open Vld of cdH mee gaat doen. Open Vld voelt zich gekrenkt na te zijn buitengesloten in de Vlaamse onderhandelingen (waar ze ook niet nodig zijn voor de meerderheid), cdH gaat juist in een Waalse coalitie met PS. Maar nu cdH zich weinig aan lijkt te trekken van die gewestelijke onderhandelingen, ligt de weg weer vrij.

Voor de cdH is dat ook niet onaantrekkelijk. In een kleurloze combinatie van socialisten, liberalen en christendemocraten (zonder de N-VA dus) zouden zij niet nodig zijn voor de meerderheid. Dat is geen al te beste onderhandelingspositie. In de rechtse coalitie zouden zij dat wel zijn, zeker als Open Vld dat eerdere dreigement hard maakt. Of dat gaat gebeuren is nog niet zo zeker, het wordt voor de Vlaamse liberalen lastig oppositie voeren tegen een rechts kabinet met hun Waalse evenknie. CdH heeft dat probleem als middenpartij minder.

Als een van die twee niet meedoet, zou het voor het eerst zijn dat er een échte confederale, non-synchrone regering wordt gevormd. Dat wil zeggen, een coalitie waarbij van één van de partijen de zusterpartij niet mee zal doen. Met de liberalen danwel christendemocraten als grootste familie (zoals een combinatie van de twee gewestelijke ideologische partners heet) in de coalitie kunnen er mooie dingen gebeuren, maar behalve te winnen valt er ook veel te verliezen.

Er moet hoe dan ook “verraad” worden gepleegd, hetzij door MR (ten opzichte van de Walen als cdH niet meedoet), hetzij door cdH (ten opzichte van de PS). Het is enkel de vraag wie als eerste de zilverlingen accepteert. De Wever is ook niet te benijden. Hij kan ondanks zijn verkiezingsoverwinning, door de positie van de MR, nauwelijks communautaire eisen stellen. Voordat de rechtse coalitie zover is, zullen er nog heel wat intriges en gekronkel de revue passeren.

Dat maakt de Belgische politiek weerzinwekkend en boeiend tegelijk. Het heeft een sfeer van machtsspelletjes en complotten, Machiavelli zou er met bewondering naar kijken. Met name aan Waalse zijde staat er veel op het spel. Eén ding is wel zeker; met de hete adem van de communisten van de PTB in de nek kunnen de socialisten ook niet alles meer maken, de vanzelfsprekendheid van hun macht is weg. En dat is, zoals met de PvdA in Amsterdam, een hele goede zaak. Nu nog een rechtse coalitie.