Kutturk

Jongen: “Wat een trut ben je toch.”

Meisje: “En jij dan, lul.”

Jongen: “Wat, noem jij mij een lul? Kankersnol.”

Meisje: “Je moeder is een hoer!”

Jongen: “JIJ ben de hoer, ik ga je slaan.”

Meisje: “Kom maar op, kutturk.”

Zo moet het ongeveer gegaan zijn, die gedenkwaardige dag in 2012 toen twee leerlingen van het Beroepsonderwijs aan Zee in Den Helder elkaar in de haren vlogen. Misschien niet letterlijk zo, maar u krijgt een indruk van de situatie. Een ruzie zoals er dagelijks duizenden in ons land plaatshebben: weinig verheffend taalgebruik, escalatie omdat geen van beide wil onderdoen voor de ander en uiteindelijk vallen er klappen.

Natuurlijk volgde er straf voor de leerlingen. De ouders van het meisje moesten komen praten met de schoolleiding en zelf moest ze een werkstuk over discriminatie maken, wat ik een erg goede sanctie vind. Voor de jongen waren de consequenties erger: omdat hij al eerder bij “heftige geweldsincidenten” op de school was betrokken, besloot het bestuur hem weg te sturen. Als klap op de vuurpijl kreeg hij ook nog een werkstraf van de rechter. Uit het feit dat de jongen door het Openbaar Ministerie werd vervolgd en het meisje niet, kun je twee zaken afleiden: 1) hij werd gewelddadig en zij niet en 2) het was in zijn geval niet de eerste keer (wat dus door de schoolleiding wordt bevestigd).

So far so good, zou je zeggen, maar nu komt het: Omer Kumas, de vader van de jongen, liet het er niet bij zitten en spande een procedure aan om het meisje ook vervolgd te krijgen. Wegens discriminatie en omdat het volgens vader Kumas oneerlijk is dat zijn zoon wel en het meisje niet is vervolgd. En ja, hoor, het Gerechtshof in Amsterdam heeft hem gelijk gegeven: het OM had tot vervolging moeten overgaan, want “al gaat het hier om scholieren en ook al is beklaagde door de school bestraft, beledigingen als waarvan hier sprake is, zijn kwetsend en kunnen diepe sporen nalaten”.

Nu dwingt het Hof in Amsterdam wel vaker het OM over te gaan tot idiote vervolgingen (ik neem aan dat u weet op welke affaire ik doel), maar deze zaak heeft wel erg bizarre consequenties. Is het echt de bedoeling van de rechters dat voortaan elke tijdens een ruzie geuite belediging met racistische ondertoon strafrechtelijk wordt vervolgd? Of überhaupt elke discriminerende uiting? In dat geval wens ik de rechterlijke macht veel succes met de tsunami aan zaken die zij over zich heeft afgeroepen. Ik bedoel, ga maar eens naar Twitter en zoek op “kk jood”, “kk neger”, “kk Marokkaan” of het net zo racistische “kk Hollander”. Het Amerikaanse kinderrijmpje “Sticks and stones may break my bones, but names will never hurt me”, geldt blijkbaar niet meer. Maar nog minder dan het Amsterdamse Gerechtshof, begrijp ik vader Kumas.

Ik heb een flink deel van mijn jeugd doorgebracht in Duitsland, in Nederlandse (militaire) enclaves. Daar speelden wij Hollandse kinderen over het algemeen vreedzaam met Duitse vriendjes, maar tribalisme zit blijkbaar van jongst af aan in de mens, dus ging het ook wel eens mis. Ik herinner mij een ruzie tijdens mijn lagereschooltijd waarbij mijn broer en ik werden uitgescholden voor kaaskoppen. Ik had zo snel geen antwoord op deze racistische belediging, maar mijn vier jaar oudere broer wel: “Nazischweine” was zijn antwoord op de verbouwereerde Duitsertjes.

Deze verraadden ons blijkbaar aan hun ouders, want zij lichtten op hun beurt de onze in. Er volgde een gesprek tussen Nederlandse en Duitse vaders en moeders en ik kan u verzekeren dat alle bij het voorval betrokken kinderen behoorlijk op hun sodemieter kregen. Ook moesten wij excuses aanbieden aan de Duitse kinderen en zij aan ons. En daarmee was de kous af, geen van de ouders vond het nodig de school erbij te betrekken, laat staan de politie. En niet een vader of moeder spaarde zijn kinderen of deed net alsof de andere partij de schuld had en het eigen kroost heilig was.

En dat lijk je steeds minder vaak te horen. Als er weer eens ergens een jongere wordt opgepakt wegens geweldpleging, drugs of diefstal, is het nooit zijn schuld. “Slechte vrienden”, de overheid, de leraar, de politie hebben het gedaan. Ik interviewde ooit in Nador, Marokko, de familie van een in Amsterdam door zijn slachtoffer doodgereden tasjesrover. De vader was begrijpelijk een gebroken man, maar een ding wist hij zeker: zijn zoon was onschuldig, al kwam hij die dag net terug uit de rechtbank. Waar hij moest voorkomen voor een gewapende roofoverval.

Het lijkt een internationaal fenomeen, wie herinnert zich niet de ouders van de broertjes Tsarnaev, de twee bommenleggers in Boston, die bij hoog en laag de onschuld van hun zoons bleven volhouden. En afgelopen oktober nog werd er in Haarlem een stille tocht gehouden voor een inbreker (ook al zo'n "doodgoeie" jongen) die verdronk toen hij vluchtte nadat de politie hem op heterdaad had betrapt. Ook Omer Kumas houdt bij hoog en laag vol dat zijn zoon niets valt te verwijten: “Na een incident wordt hij meteen als gevaarlijk bestempeld. Terwijl hij nog nooit in aanraking is geweest met de politie en ook niet agressief is. Hij is ook geen engel. Mijn zoon is alleen een beetje druk.” Zou dit tegen beter weten in zijn of kent de vader zijn zoon echt zo slecht? En natuurlijk, volgens vader Kumas zou zijn zoon noooooit zijn bestraft als hij “Piet, Jan of Klaas zou heten”.

Jazeker, zijn de betrokkenen allochtoon, wordt al snel de racismekaart getrokken, zoals de vaders van de Ibn Ghaldounleerlingen in september deden bij Pauw en Witteman. Maar ook autochtone ouders hebben er een handje van hun kinderen bij voorbaat vrij te pleiten. Leraren in mijn kennissenkring beklagen zich erover dat ouders steeds vaker verhaal komen halen wanneer zij leerlingen die zich in hun klaslokalen misdragen, bestraffen. Dat loopt van dreigende tokkies op VMBO’s tot kakkers op gymnasiums die hun advocaat inschakelen.

Vader Kumas is werkelijk een prachtvoorbeeld voor zijn toch al op het verkeerde pad geraakte zoon: “jij hebt niets gedaan jongen, jij verdient geen straf en als jij het toch krijgt, stappen we naar de rechter. WANT HET IS NIET, NOOIT, JOUW SCHULD.” Way to go, zo leer je je kinderen wat verantwoordelijkheid is, ik begin te begrijpen waar zoonliefs normen en waarden vandaan komen. Geachte heer Kumas, kijk eens naar de beelden van Connie van der Veken, de moeder van Brett Smits, een van de Eindhovense kopschoppers. Zo kan het namelijk ook. Je kunt prima van je kinderen houden zonder alle rotzooi die zij trappen goed te praten.