Onaangename waarheden over Duitse klimaatpaus: Hans Joachim Schellnhuber

Hij was niet van de Duitse TV weg te branden. Na het Himalayagate–schandaal werd het echter stil rondom Schellnhuber.

In Duitsland heeft de filmer Rainer Hoffmann onlangs een serie van 11 (!) korte en minder korte documentaires voltooid waarin hij aandacht heeft geschonken aan de rol die klimaatpaus Hans Joachim Schellnhuber speelt in het Duitse en internationale klimaatdebat. In elk van deze afleveringen wordt een onaangename waarheid over Hans Joachim Schellnhuber onthuld, waaronder de vele tegenstrijdigheden in zijn uitspraken.

De klimaathysterie heeft Duitsland meer in haar greep dan welk ander land dan ook. Tot voor kort schonken de reguliere media nauwelijks aandacht aan opvattingen die afweken van de menselijke broeikashypothese (AGW= 'Anthropogenic Global Warming'). Het thema werd eenvoudigweg doelbewust doodgezwegen. En er waren in Duitsland weinig mensen die zich openlijk tegen AGW dorsten uit te spreken uit angst te worden gestigmatiseerd. Die enkele keer dat er toch een debat plaatsvond, kwam de minderwaardige positie van de critici reeds in de opstelling van de deelnemers aan de discussie tot uitdrukking. De voorstanders van AGW stonden achter katheders, terwijl de critici op wankele stoeltjes op de publieke tribune mochten zitten. Ik heb zelf meegemaakt dat de Duitse 'Wettergot', Thommes, er zelfs niet voor terugschrok om klimaatsceptici publiekelijk met onzinverhalen af te bluffen. Zie hier. Maar die vlieger ging niet op. Hij moest door de interviewer worden gered uit een uiterst penibele situatie. Na de uitzending maakte hij zich schielijk uit de voeten en onttrok hij zich aan een nagesprek.

Schellnhuber is klimaatadviseur van de Duitse regering. En directeur van het 'Postdam Institut für Klimafolgenforschung' (PIK). Het PIK is te vergelijken met ons PBL (Planbureau voor de Leefomgeving). Het is de Duitse oerbron van het klimaatalarmisme, met als meest bekende woordvoerders: de klimatologen Hans Joachim Schellnhuber zelf, Stefan Rahmstorf en de econoom Ottmar Edenhofer.

Wat betreft het aanwakkeren van de klimaathype en het verspreiden van desinformatie over het klimaat, weet ik niet welk instituut de eerste prijs verdient: het PIK of ons eigen PBL. De invloed van Hans Joachim Schellnhuber (van huis uit geen klimatoloog maar een theoretisch natuurkundige) in Duitsland is ongetwijfeld groter (geweest?) dan die van de directeur van het PBL Maarten Haajer (van huis uit ook al geen klimatoloog, maar politicoloog en planoloog). Maar op zijn minst kan worden geconcludeerd dat het PBL driftig bezig is het PIK naar de kroon te steken, zoals uit deze voortreffelijke analyse van 'Honest Broker' van de surrealistische publicaties van dit instituut, blijkt.

Schellnhubers opstelling in Himalayagate heeft zijn reputatie een flinke knauw gegeven. Vlak voordat duidelijk werd dat de door het VN-klimaatpanel (IPCC) genoemde jaar 2035, waarin de Himalaya-gletsjers zouden zijn gesmolten, op doelbewuste misleiding berustte, had Schellnhuber nog op de Duitse TV verklaard dat dit gemakkelijk was uit te rekenen. Het bleek onzin te zijn. 

Schellnhuber is de uitvinder van de 2 gradendoelstelling, die inhoudt dat het klimaatbeleid erop gericht dient te zijn dat de opwarming van de aarde deze eeuw beperkt blijft tot 2 graden Celsius. Deze doelstelling stoelt niet op klimaatwetenschappelijk onderzoek, maar is waarschijnlijk afgeleid uit milieueconomisch onderzoek van William Nordhaus, die had berekend dat bij een opwarming van 2 graden Celsius een kantelpunt zou worden bereikt, waarbij de balans van voor– en nadelen van opwarming zou doorslaan in de richting van de nadelen. Niettemin suggereerde Schellnhuber dat deze doelstelling door de klimaatwetenschap werd onderbouwd. Nadat een aantal internationale organen de doelstelling had goedgekeurd, beweerde Schellnhuber zelfs dat deze volkenrechtelijk was verankerd. Maar dat was niet het geval.

Schellnhuber, Duitse politici en de Duitse media roepen in koor dat 98% van de wetenschappers het eens zijn over AGW. Maar uit onderzoek van Kepplinger et al blijkt, dat het ongeveer één derde van de Duitse klimaatwetenschappers is. Eén derde is tegen en één derde is onbeslist. Maar de tegenstanders van AGW worden gewoonlijk door de Duitse media geweerd, zodat het publiek de indruk krijgt dat er geen andere opvattingen bestaan. Ook andere onderzoeken wijzen uit dat het aantal antagonisten van AGW onder wetenschappers aanzienlijk is.

Schellnhuber weigert stelselmatig om met critici publiekelijk in debat te gaan. Hij noemt ze 'Klimaleugner'. En zelfs politici zeggen het hem na. 'Leugner' is vooral in Duitsland een zwaar beladen begrip vanwege de Holocaust–connotatie. De enige publieke debatten waaraan Schellnhuber heeft deelgenomen, waren die met gelijkgezinden.  

Journalisten benaderden deze klimaatpaus gewoonlijk met eerbied en stellen hem geen lastige vragen.

Klimaat is een non-lineair, complex, chaotisch systeem met terugkoppelingen, zoals door vele klimatologen wordt beklemtoond. Nochtans beweerde Schellnhuber dat er een eenvoudige lineaire samenhang is tussen CO2 en de gemiddelde wereldtemperatuur. Later heeft hij die bewering overigens weer stiekempjes ingeslikt. Die is ook moeilijk vol te houden nu de stabilisatie van de gemiddelde wereldtemperatuur inmiddels zijn 17de jaar is ingegaan, terwijl de CO2–concentratie in de atmosfeer nog steeds stijgt..

Gegeven de complexiteit van het klimaat kunnen er alleen maar 'what-if'-toekomstprojecties of –scenario's van de toekomstige ontwikkeling van het klimaat worden gemaakt. Desondanks spreekt Schellhuber vaak over prognoses, waarbij hij een grotere zekerheid suggereert dan de klimatologie kan bieden. 

Ten gunste van Schelllnhuber c.s. dient te worden erkend dat zij het niet over het verlies aan biodiversiteit, verzuring van de oceanen en het uitsterven van de ijsberen (allemaal verzinsels, dan wel zwaar overdreven) hebben, zoals de milieubeweging zo graag doet.

Wat betreft de ondergang van de eilanden in de Pacific wordt in deel 8 (heel lang) uitgelegd dat de moeilijkheden waarmee deze eilanden af en toe worden geconfronteerd niets met klimaatverandering hebben te maken, maar met tsunamis, geologische fenomenen verband houdend met verschuivingen van onderzeese tektonische platen waarop zij liggen en buitengaatse zandwinning voor de bouw van woningen en hotels op de betrokken eilanden, waardoor hun natuurlijke bescherming tegen de oceaan wordt verzwakt.

Al met al, gaat het bij Schellnhuber en zijn adjudant Stefan Rahmstorf  maar één kant op: het aanwakkeren van de klimaathype. En de media volgen hen in de regel slaafs, zonder kritische vragen te stellen, zoals ze op elk ander terrein zouden doen. Maar het lijkt er toch op dat zelfs de Duitsers nu genoeg hebben van de onheilsprofetieën van deze heren. Laten we hopen dat ze het in de toekomst wat rustiger aan kunnen doen.

Ik heb alle afleveringen van de documentaire bekeken. Naar mijn mening uitstekend, boeiend en zéér degelijk werk van Rainer Hoffmann. Dat kunnen we wel aan onze oosterburen overlaten! Maar m.i. uitsluitend aan te raden voor degenen die meer dan gemiddelde belangstelling hebben voor de materie en voor wie Duits geen bezwaar is.

Aflevering 10 van de serie is hier te vinden op de website van EIKE ('Europäisches Institut für Klima und Energie). Dat is m.i. een goede aflevering om mee te beginnen.

Andere afleveringen zijn hier te vinden.

Voor mijn eerdere DDS–bijdragen zie hier.