-Column Dr. Gert Jan Mulder- De Raad voor de Journalistiek beschermt vooral de journalistiek — niet de waarheid

Mijn klacht tegen de Volkskrant ging over citaten die mij werden toegeschreven zonder duidelijke bron, uit hun verband waren gerukt of zelfs feitelijk onjuist waren. Sommige uitspraken waren emotioneel of ironisch bedoeld — maar daarvan werd geen enkele context meegegeven. Toch werd ik in de krant neergezet als iemand met radicale en antisemitische opvattingen. Geen lichte beschuldiging.

Toen ik daartegen in verweer kwam bij de Raad voor de Journalistiek, verwachtte ik een onafhankelijke toetsing. Maar de Raad nam vrijwel kritiekloos het standpunt van de Volkskrant over. Mijn uitgebreide verweer werd grotendeels genegeerd. De Raad vond het blijkbaar geen probleem dat ik nauwelijks tijd kreeg om op aantijgingen te reageren. Geen probleem dat uitspraken buiten hun context werden geplaatst. Geen probleem dat zware beschuldigingen impliciet werden gesuggereerd zonder ze aan mij voor te leggen.

En zo ontstaat een pijnlijk beeld: wie wordt aangevallen door een grote krant, krijgt bij de Raad voor de Journalistiek amper bescherming. Terwijl die Raad juist zou moeten toetsen of de journalist wel journalistiek heeft gehandeld. Niet of de krant er ‘misschien een punt’ had, maar of men de normen van zorgvuldige berichtgeving, hoor en wederhoor, juiste context en correcte citatie heeft gerespecteerd.

Daarom heb ik herziening aangevraagd. Niet omdat ik per se mijn gelijk wil halen — maar omdat het hier om iets groters gaat. Als deze gang van zaken blijft staan, legitimeert de Raad een journalistiek die gemakzuchtig met reputaties omgaat. Dan zeg je in feite: een journalist mag knippen, plakken, insinueren en framen — en als je klaagt, krijg je nul op het rekest.

Op 7 april heeft de herzieningskamer van de Raad zich achter gesloten deuren over mijn verzoek gebogen — zonder hoor en wederhoor, zonder aanwezigheid van partijen. En nu? Nu moet ik maar liefst acht weken wachten op de uitspraak. Acht weken. In een zaak waarin de feiten op tafel liggen, de procedure helder is, en het principiële karakter onmiskenbaar.

De uitslag verwacht ik dus pas rond 8 juni. En eerlijk gezegd: ik houd mijn hart vast. Want als deze Raad werkelijk de journalistiek wil toetsen aan haar eigen ethische standaarden, dan is er maar één conclusie mogelijk: de Volkskrant heeft de grenzen van zorgvuldigheid ernstig overschreden.

Maar als die conclusie uitblijft, dan weten we waar de Raad werkelijk voor staat: niet voor de burger, niet voor de waarheid — maar voor het afdekken van een gesloten gilde, dat zichzelf controleert en zichzelf vrijpleit.

Vrijheid van meningsuiting is essentieel. Maar daar hoort verantwoordelijkheid bij. En juist dáár zou de Raad voor de Journalistiek op moeten toezien. Nu lijkt het vooral een Raad van journalisten — die hun eigen gilde de hand boven het hoofd houdt.