-Column Dr. Gert Jan Mulder- Het verdwenen verzet: waarom komt de Nederlandse burger niet meer in opstand?

Een toeslagenaffaire die levens verwoest. Een stikstofbeleid dat duizenden boeren tot wanhoop drijft. Een huizenmarkt die een generatie uitsluit. Een Europese Green Deal die miljarden kost. De overdracht van nationale bevoegdheden aan ondoorzichtige, internationale instituties.

En toch: stilte.

Waar blijft het verzet?

⸻

Extinction Rebellion bezet snelwegen. BLM schreeuwt over racisme. Pro-Palestina-demonstranten tonen verontwaardiging op commando. Maar deze protesten raken zelden het hart van de Nederlandse burger die de kosten ziet stijgen, de controle ziet verdwijnen, en zijn stem steeds minder hoort doorklinken.

De 37 zetels voor de PVV in november 2023 waren misschien wel het stilste schreeuwprotest ooit. Maar één rood hokje maakt nog geen verzet.

⸻

De roep om democratische vernieuwing is oud. Al in 1966 werd D66 opgericht met als speerpunt: meer invloed voor de burger. Wat is ervan terechtgekomen? Geen gekozen burgemeester. Geen bindend referendum. Geen gekozen premier. In plaats daarvan: partijpolitiek gekonkel, dichtgetimmerde regeerakkoorden en coalities die het tegendeel uitvoeren van wat de kiezer wil. De burger is structureel buitenspel gezet — en lijkt het te accepteren.[^1]

⸻

De Nederlandse middenklasse betaalt zich blauw. Niet alleen aan belastingen, maar ook aan absurde prijsverschillen die nergens op slaan. Wie vandaag een shampoo of deodorant koopt bij het Kruidvat, betaalt in Nederland soms twee keer zoveel als in Duitsland voor exact hetzelfde product.[^2]

“Voor een pak paracetamol bij Etos betaal je €2,29. In Duitsland bij de DM-drogist: €0,89.” – @Biotheek, juli 2025[^3]

En toch: geen massaal protest. Geen boycot. Geen gele hesjes.

⸻

Roken, drinken, autorijden, vliegen, vlees eten, hout stoken — alles wordt belast, ontmoedigd, bestraft. Het zijn niet alleen accijnzen; het is gedragscorrectie. De overheid wil niet alleen je geld, maar ook je keuzes. De prijs van een pakje sigaretten ligt inmiddels boven de €10. Alcohol, frisdrank en vlees volgen dat pad.

En de opbrengst? Paradoxaal genoeg dalen de accijnsinkomsten op tabak inmiddels, omdat mensen massaal elders kopen of stoppen.[^4]

We zijn niet alleen belastingplichtigen — we zijn heropvoedingsobjecten.

⸻

Nederland heeft in 2024 opnieuw de hoogste brandstofprijzen van Europa. Diesel boven de €2,10 per liter, benzine boven de €2,30. Deze prijzen worden niet veroorzaakt door schaarste of oorlog, maar grotendeels door accijnzen en btw.[^5]

Een liter benzine is in Duitsland structureel 30 tot 40 cent goedkoper. Veel Nederlanders tanken dan ook bewust over de grens. Het kabinet weet dit — maar rekent zich rijk aan de afhankelijkheid van burgers.

Het voelt niet als beleid, maar als misbruik.

⸻

De overheid absorbeert inmiddels 40% van het bruto binnenlands product via belastingen, premies en uitgaven.[^6] Dat is meer dan in veel andere EU-landen. De collectieve lastendruk is de hoogste in de geschiedenis van Nederland. Dit is een blok aan het been van ondernemers, spaarders, investeerders — en gewone werkenden.

De overheid is van begeleider verworden tot overvragende systeembeheerder van een bureaucratische verzorgingsstaat zonder rek.

⸻

We hebben het ‘goed’. Netflix, koffie, een leaseauto, en een vakantiedroom in de agenda. Maar het comfort is hol. Mensen voelen zich machteloos. Verward. Angstig voor reputatieschade, sociale uitsluiting, of gewoon voor de consequenties van opstand.

We zijn niet gelukkig. We zijn gedempt.

⸻

Misschien zijn we niet minder opstandig geworden — misschien zijn we beter gedresseerd. Door media. Door instituties. Door een overheid die burgers reduceert tot administratief datapakket.

Misschien zijn we niet gelaten — maar opgegeven.

Maar als zelfs de Nederlanders, die ooit de zee trotseerden en vorsten afzetten, nu kiezen voor meegaandheid, dan moeten we onszelf de vraag stellen:

Wie zijn wij nog?

⸻

We zijn geen onderdanen. We zijn Nederlanders.

Maar we gedragen ons er niet meer naar.

⸻

[^1]: Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2023). Democratische legitimiteit in de 21e eeuw. Den Haag: WRR.

[^2]: Consumentenbond (2024). Waarom zijn drogisterijproducten in Duitsland goedkoper?

[^3]: @Biotheek (juli 2025). Prijsvergelijking Kruidvat vs. DM-Drogerie. Twitter/X.

[^4]: Centraal Planbureau (2024). Jaarverslag belastinginkomsten. Paragraaf 4.3: tabaksaccijns.

[^5]: Europese Commissie (mei 2025). EU Weekly Oil Bulletin.

[^6]: CBS StatLine (2024). Overheidsuitgaven als percentage van het bbp (2023: 41,6%).