Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zijn honderden miljarden dollars en euro’s richting Kiev gevloeid. Niet alleen in wapens, maar ook in subsidies, leningen, hervormingsfondsen, humanitaire hulp en “budget support”. In mei 2024 stond de Amerikaanse teller al op $175 miljard, terwijl de EU zich voor nog eens €50 miljard meerjarig heeft vastgelegd. En Nederland? Ook daar zijn de sluizen opengezet — vaak zonder debat, zonder plan, zonder parlementaire controle. Mark Rutte, Dick Schoof en Ruben Brekelmans tekenden in enkele weekenden voor miljarden aan steun. Steeds vaker wordt dan ook achter gesloten deuren de vraag gesteld: komt dat geld écht allemaal in Oekraïne terecht? Of zijn er mechanismen waardoor het via omwegen terugvloeit — zij het als post-politieke benoemingen (zie Karin Ollongren), consultancyvergoedingen of lucratieve deals — naar de besluitvormers zelf?
Is dat een complottheorie? Of gewoon klassieke belangenpolitiek?
Concrete Nederlandse voorbeelden
• Mark Rutte, als demissionair premier, maakte begin 2024 op een vrijdagavond bekend dat Nederland €2 miljard extra militaire steun aan Oekraïne zou vrijmaken. De Kamer kreeg nauwelijks tijd om hierover te debatteren. Diezelfde maand sprak Rutte openlijk zijn ambitie uit NAVO-baas te worden. De timing lijkt geen toeval.
• Ruben Brekelmans, sinds 2024 minister van Defensie, kondigde begin 2025 aan dat Nederland structureel zou bijdragen aan de opbouw van een Oekraïense luchtmacht, inclusief F-16-trainingen, onderhoud en infrastructuur. Totale kosten: enkele honderden miljoenen, te bekostigen via Defensiebegroting én extra fondsen. Parlementaire toestemming? Nergens te bekennen.
• Dick Schoof, premier sinds juni 2025, stemde tijdens zijn eerste EU-top in met een jaarlijkse bijdrage van Nederland aan het EU-fonds voor Oekraïne van €350 tot €500 miljoen per jaar — tot ten minste 2028. Geen Kamerstemming vooraf. Geen debat. Alleen een “internationale verplichting”.
Internationale stemmen van twijfel
Het zijn niet de minste figuren die vraagtekens zetten bij deze geldstromen en het Oekraïne-narratief.
• Jeffrey Sachs, voormalig topadviseur van de VN en professor aan Columbia University, waarschuwde meermaals dat de oorlog in Oekraïne uitgelokt werd door NAVO-uitbreiding, en dat veel van de hulp wordt misbruikt:
“Western aid is not humanitarian; it’s geopolitical and often corrupt.”
• John Mearsheimer, vooraanstaand politicoloog aan de University of Chicago, stelt dat Oekraïne “a pawn in a bigger game” is, en dat Westerse steun minder over democratie gaat dan over dominantie:
“We are flooding Ukraine with money and weapons, but nobody asks who gets rich from it.”
• Douglas Macgregor, gepensioneerd kolonel en voormalig adviseur van het Pentagon, wees er in 2023 al op dat de miljardenhulp vaak via tussenpersonen gaat:
“Billions are being sent into a black box. That’s a recipe for fraud — and Washington knows it.”
Dat deze mannen nauwelijks aan bod komen in de reguliere media, zegt misschien wel meer dan hun woorden zelf.
Hoe het geld ‘terugkomt’
We hebben het niet over koffers cash. Maar wel over structuren waarin geld via juridische, maar discutabele routes, terechtkomt bij de belanghebbenden. Bijvoorbeeld:
• Wapenindustrie: Politici die militaire steun goedkeuren, krijgen later posities of vergoedingen via Lockheed Martin, Thales of Rheinmetall.
• Consultancy: Grote adviesbureaus zoals McKinsey en BlackRock helpen Oekraïne ‘moderniseren’ — en krijgen daar miljoenen voor.
• NGO-netwerken: Vrienden en oud-stafleden van politici duiken op in stichtingen, denktanks en ‘reconstructieplatforms’ die via Europese fondsen worden betaald.
• Internationale promotie: Wie loyaal is, maakt kans op functies binnen de EU, NAVO of VN — zoals Mark Rutte bewijst.
Waarom zwijgt men?
Omdat iedereen die kritische vragen stelt, onmiddellijk wordt geframed:
• Pro-Poetin,
• complotdenker,
• extreemrechts,
• anti-Europees.
Daarbij is er simpelweg te veel geld mee gemoeid. Journalisten vrezen hun netwerk te verliezen. Politici hun carrière. En de publieke opinie wordt beheerst door moralistische slogans over “vrijheid”, “solidariteit” en “Europese waarden”.
Historisch precedent
We zagen dit eerder in Irak (na 2003), waar miljarden aan hulpgelden verdwenen in particuliere zakken. In Afghanistan werden jarenlange wederopbouwprojecten gekenmerkt door corruptie, overschrijdingen en fictieve prestaties. En in Kosovo fungeerden NAVO-gestuurde hulpfondsen jarenlang als dekmantel voor cliëntelisme.
Waarom zou Oekraïne, dat vóór 2022 als een van de meest corrupte landen van Europa gold, plotseling brandschoon zijn?
Slotbeschouwing: niet alles wat onbespreekbaar is, is onwaar
We hoeven geen complottheoretici te zijn om te zien wat zichtbaar is. Dat honderden miljarden zonder duidelijke controle verdwijnen in een land met een diepgewortelde corruptiecultuur, is geen beschuldiging — maar een feitelijk risico. En dat politici daar persoonlijk beter van worden, via netwerken, functies of belangen, is geen theorie — maar politieke praktijk.
De echte corruptie is niet dat geld verdwijnt. De echte corruptie is dat niemand het nog durft te vragen.
Naschrift
Zolang niemand verantwoordelijkheid eist, en zolang parlementen hun begrotingsrecht opgeven in ruil voor politieke loyaliteit, blijft het oorlogsindustrie-complex draaien — en blijven de burgers betalen.