-Column Rob Kern- Terreur, verraad en stilte: het lot van de Syrische Druzen

De Druzen vormen een gesloten religieuze gemeenschap met wortels in het shiitische islamisme, maar met een geloof dat zich sinds de 11e eeuw sterk heeft ontwikkeld tot een eigen esoterische leer, waarbij reïncarnatie, filosofische mystiek en absolute loyaliteit aan de gemeenschap centraal staan. Ze geloven in één God, maar verwerpen de letterlijke interpretatie van de islamitische sharia. In feite zijn zij ketters voor de meeste soennieten, en daarmee een doelwit.

Het aantal Druzen in Syrië wordt geschat op rond de 700.000, geconcentreerd in het zuidwesten van het land, in de regio Jabal al-Druze of Suwayda, vlakbij de grens met Jordanië en de Israëlische Golanhoogte. Wereldwijd telt de gemeenschap zo'n 1,5 miljoen leden, met grote gemeenschappen in Libanon, Israël (waar zij staatsburgers zijn) en delen van de diaspora in Zuid-Amerika en Europa.

In de afgelopen maanden is de druk op de Druzen in Syrië toegenomen. De jihadistische groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS), geleid door Abu Mohammad al-Julani, heeft terrein gewonnen in het zuiden van Syrië. Hoewel HTS zich in naam heeft losgemaakt van Al-Qaida, is de ideologie nauwelijks veranderd. Al-Julani is geen hervormer, maar een pragmaticus met een onveranderd islamistisch doel: de oprichting van een soennitisch kalifaat, zonder plaats voor afvalligen of ketters.

In het licht van het vacuüm dat het Assad-regime laat in het zuiden, rukken deze milities op richting Suwayda, waar ze aanvallen uitvoeren op dorpen en posten van de lokale Druzenmilities. De dreiging is reëel. Wat zich voltrekt, is een geleidelijke poging tot etnische zuivering, waarbij de religieuze identiteit van de Druzen hen tot vijanden maakt — simpelweg omdat zij niet soennitisch zijn.

Opmerkelijk is dat alleen Israël zich daadwerkelijk bekommert om het lot van de Syrische Druzen. Ondanks de officiële vijandschap tussen Syrië en Israël, is er de afgelopen jaren Israëlische medische, humanitaire en zelfs logistieke steun verleend aan de Druzen in Syrië. Israëlische Druzen — staatsburgers en loyale burgers — hebben samen met IDF-officieren bij herhaling aangedrongen op hulp aan hun geloofsgenoten net over de grens.

In 2018 waren er zelfs berichten dat Israël een beperkte militaire interventie had overwogen als jihadisten massaal Suwayda zouden binnenvallen. Ook vandaag houdt Israël de vinger aan de pols. Niet uit geopolitiek opportunisme, maar uit een ethisch besef dat etnische zuivering in de schaduw van de Golan niet kan worden toegestaan.

Dit contrast met de onverschilligheid van de Europese Unie en de passieve houding van de Verenigde Naties is schrijnend. Terwijl men zich elders druk maakt over grenzen en klimaat, worden vreedzame bergbewoners met een eeuwenoude cultuur bedreigd met uitroeiing — en geen haan kraait ernaar.

De wereld kijkt weg, zoals zo vaak. Maar voor wie de Druzen kent, hun bescheidenheid, hun loyaliteit, hun mystieke maar waardige geloof — is dit onverteerbaar. De Druzen zijn geen agressieve partij, geen ideologische agitatoren. Ze willen slechts leven in hun bergen, met hun gebruiken en overtuigingen.

Als deze mensen verdwijnen door het zwaard van de jihad, verliest het Midden-Oosten opnieuw een deel van zijn menselijke diversiteit. En het Westen? Dat verliest zijn morele gezicht, tenzij het bereid is, net als Israël, het juiste te doen — ook als het moeilijk is.