Baudet bij Ongehoord Nieuws: “Het gaat nooit over de inhoud”

Baudet legt de vinger op de zere plek: het probleem is niet zijn persoon, maar de onderwerpen die hij aankaart. “Iedereen papegaait elkaar na. Het gaat om de inhoud. Het gaat totaal om de inhoud,” stelt hij. Dat wil zeggen: coronakritiek, vaccinkritiek, lockdownkritiek, NAVO-kritiek — dat zijn de echte taboes. En omdat media dat niet hardop mogen toegeven, wordt het debat omgeleid naar ‘de toon’ of zijn persoon.

“Dat zie je ook, dat het niet aan mij ligt, want ook niemand anders die deze standpunten heeft, wordt uitgenodigd.”

Volgens Baudet is er geen complot nodig om dit te verklaren. Wat er gebeurt, is menselijk, maar destructief: een groepspsychologisch proces waarin afwijkende meningen als bedreigend worden ervaren.

“Mensen zijn onderdeel van een groep en onderdeel van een groepsproces, en ze moeten voor zichzelf legitimeren waarom ze onderdeel zijn van die groep. […] Dan komen ze tot de conclusie dat ze eigenlijk iets anders vinden dan die groep. Dat is heel bedreigend. En dus zoeken ze een excuus om tóch tot de groep te kunnen horen.”

De uitweg? Het verschuiven van de discussie naar irrelevante verwijten, zoals toon, stijl of persoonlijkheid. Zelfs Genee en Zwagerman, die inhoudelijk volgens Baudet “een heel eind met me mee kunnen gaan”, zijn hier volgens hem niet immuun voor.

“Ze zijn wel oprecht, alleen, ze zijn onderworpen aan een psychologisch mechanisme… Ze zijn onderdeel van een sociologisch proces.”

Baudet blijft opmerkelijk mild over Genee en Zwagerman. “Ik heb duizend keer liever Wilfred Genee en Marianne Zwagerman,” zegt hij, “want zij gaan in ieder geval met mij in discussie.” Maar dat neemt niet weg dat ook zij geen inhoudelijk debat toestaan over wat er volgens Baudet werkelijk toe doet.

“Ik probeer ze helemaal niet hier af te vallen of iets onaardigs over ze te zeggen. Maar ik denk dat dat het psychologische mechanisme is, waardoor ze altijd over de toon en dat soort randzaken beginnen.”

Op de vraag van interviewer Tom de Nooijer hoe je dit patroon doorbreekt, heeft Baudet een opvallend rustige strategie: het gesprek blijven aangaan, zonder druk, zonder dwang.

“Ik vind het helemaal niet moeilijk om te zeggen dat ik sommige dingen beter anders had kunnen zeggen. Dus dan neem je het excuus weg en open je misschien de weg voor een inhoudelijke discussie.”

Zelfreflectie helpt, zegt Baudet. Niet omdat hij zichzelf wil verloochenen, maar omdat het de aangegrepen excuus-argumenten neutraliseert, zodat er niets meer in de weg staat om het over de échte onderwerpen te hebben.

Volgens Baudet zijn er in de media twee thema’s die systematisch buiten de inhoudelijke discussie worden gehouden: de coronamaatregelen en de NAVO-lijn rond de oorlog in Oekraïne. En hoewel die onderwerpen inmiddels wat naar de achtergrond zijn verdwenen, blijven ze het hart van het taboe.

“De twee onderwerpen die echt verboden zijn om anders over te praten, dus corona en de oorlog in Oekraïne, die gaan ook wat meer naar de achtergrond nu.”

Het interview bij ON! maakt pijnlijk duidelijk wat veel Nederlanders al langer voelen: het publieke debat in Nederland is geen debat meer, maar een toneelstuk waarin afwijkende meningen worden genegeerd, belachelijk gemaakt of persoonlijk aangevallen. En zelfs als er ruimte lijkt voor gesprek, blijkt de inhoud steevast ondergeschikt aan het narratief.

Thierry Baudet blijft strijdbaar. Niet met geschreeuw of verwijten, maar met analyse en herhaling: blijven praten, blijven benoemen, blijven blootleggen. Want alleen zó breek je het psychologisch slot dat op het Nederlandse medialandschap zit.