Jonathan Krispijn heeft gelijk: het is de Stemwijzer die dit land sloopt

Journalist Jonathan Krispijn heeft het dit weekeinde glashelder verwoord in een tweet die de spijker keihard op z’n kop slaat:

En wie eerlijk is, weet: hij heeft gelijk.

Wat ooit bedoeld was als hulpmiddel, is uitgegroeid tot heilig orakel van de Nederlandse kiezer. “Ik heb even de Stemwijzer gedaan,” zeggen mensen, alsof dat een diepgravende politieke afweging is. Alsof het beantwoorden van dertig ja/nee-vragen hetzelfde is als begrijpen hoe een partij denkt over fundamentele kwesties: migratie, soevereiniteit, veiligheid, belastingdruk.

De Stemwijzer doet alsof al die standpunten losstaan van elkaar. Alsof de partij die ‘ja’ zegt tegen betere zorg, dat ook echt gaat regelen – zonder je belasting omhoog te gooien, zonder de economie te belasten, zonder het land nog verder bureaucratisch te verstikken.

Het ondermijnt het hele idee van ideologisch stemmen. Het reduceert politiek tot een moreel quizje.

Politiek is geen menu waar je vijf gerechtjes aankruist. Politiek is kiezen voor een wereldbeeld. Voor een richting. Voor een totaalpakket.

Maar daar heeft de Stemwijzer geen boodschap aan. Die haalt citaten uit partijprogramma’s, plaatst ze in een algoritme, en presenteert een “advies” dat zogenaamd objectief is – maar volledig afhankelijk is van hoe de vragen zijn geformuleerd. En dat is zelden neutraal.

Waarom wordt er zelden gevraagd naar migratiegrenzen? Waarom zijn stellingen over klimaat of stikstof altijd voorzien van eufemismen? Waarom worden linkse thema’s zo mild en positief geformuleerd, en rechtse standpunten als ‘strenger’, ‘beperkend’ of ‘polariserend’ neergezet?

Omdat ook de Stemwijzer gewoon onderdeel is van de morele linkse bril die de publieke sector al jaren domineert.

Nederland is verworden tot een democratie waarin invloed van de media, algoritmes en formats zwaarder wegen dan echte inhoud. En de Stemwijzer is het ultieme voorbeeld van die ontsporing.

Mensen stemmen niet meer op personen, visies of prestaties. Ze stemmen op basis van een online advies dat in vijf minuten hun hele politieke overtuiging ‘bepaalt’.

En dat advies verandert bij de kleinste nuance. Een ander woord in een stelling, een net iets andere uitleg bij een onderwerp, en je schuift van BBB naar NSC, van VVD naar D66, van PVV naar FVD. Het zegt alles – en dus eigenlijk niets.

Als we willen dat de democratie overeind blijft, moeten we de kiezer niet pamperen, maar uitdagen. Laat mensen partijprogramma’s lezen. Debatten volgen. Lijsttrekkers leren kennen. Zelf keuzes maken. Geen digitale roulette die hen vertelt waar ze thuishoren.

De Stemwijzer is geen tool van bewustwording. Het is een vervanging van denken. En zolang we dat normaal blijven vinden, blijft Nederland gegijzeld door oppervlakkigheid.

Jonathan Krispijn heeft het dus bij het rechte eind. Het is niet de politicus die de grootste bedreiging is voor het land. Het is het systeem dat de burger afleert zelf na te denken.

En daar begint de échte strijd.