Rutte gaat keihard af: zijn NAVO-plannen sneuvelen al voor ze begonnen zijn

Maar wat blijkt? Nog voor de top officieel is begonnen, valt het hele verhaal als een kaartenhuis in elkaar. Rutte’s harde woorden blijken lege hulsjes. Spanje heeft zich al succesvol onder de norm uitgelobbyd, en andere landen – waaronder België – ruiken nu ook bloed. Rutte probeert de façade van NAVO-eenheid overeind te houden, maar de breuklijnen zijn overduidelijk zichtbaar.

Tijdens een persmoment maandag hield Rutte zich nog groot. "Alle bondgenoten hebben ingestemd met de doelen," zei hij met zijn bekende zelfverzekerde grijns. Maar wat hij er niet bij vertelde, is dat hij kort daarvoor een brief naar de Spaanse premier stuurde waarin hij expliciet 'flexibiliteit' toezegt.

Met andere woorden: ja, we hebben allemaal ingestemd, maar Spanje hoeft het niet echt te doen. Het is precies het soort achterkamertjesbeleid waar Rutte in Nederland ook al jaren om bekend stond.

De feiten spreken voor zich. De harde deadline van 2032 om de 5 procent te halen is inmiddels opgeschoven naar 2035. En in plaats van jaarlijkse duidelijke verhogingen, is nu afgesproken dat er pas in 2029 wordt geëvalueerd.

Dat is vijf jaar van vrij spel. Wat Rutte op papier uitsluit, staat ondertussen in de praktijk al te gebeuren: landen krijgen de ruimte om gewoon hun eigen gang te gaan.

Spanje denkt met 2,1 procent uit te komen. Portugal en Italië zijn niet bepaald happig. En België? Dat kijkt nu goedkeurend naar de Spaanse strategie. Waarom zouden zij wél verder verhogen, als Madrid gewoon zijn zin krijgt?

Rutte probeert ondertussen te doen alsof hij de controle nog heeft. Hij wijst op toegezegde steun aan Oekraïne en wijst de suggestie van verdeeldheid resoluut van de hand. Maar iedereen die kan lezen, ziet wat hier echt gebeurt: de NAVO wordt al vóór de top gegijzeld door lidstaten die simpelweg geen zin hebben in die 5 procent.

En het echte gevaar? Dat zit in de reactie van Trump. Als de president dit spel doorziet en publiekelijk fileert, dan is het gedaan met het “eenheidsfront” waar Rutte zo wanhopig aan vasthoudt.

Mark Rutte staat inmiddels symbool voor woorden zonder daden, stoerdoenerij zonder fundament. In Nederland kon hij dat jarenlang volhouden dankzij een volgzaam mediakartel en een kabinet vol knikkers. Maar in de harde realiteit van internationale diplomatie werkt die aanpak niet. De NAVO is geen VVD-congres waar je kritische leden wegwuift. Hier moet je leveren.

En wat zien we? Geen harde lijn. Geen discipline. Geen leiderschap. Alleen maar schuivende deadlines, opportunistische briefjes en landen die vrolijk hun eigen koers varen.

Wat Mark Rutte probeert te verkopen als “krachtige eenheid” is in werkelijkheid een maskerade van zwakte. De zogenaamde 5-procentsnorm is nu al verwaterd, het “geen vluchtroutes”-principe ondermijnd door Rutte zelf. De ene na de andere lidstaat haakt af, maar durft dat nog niet hardop te zeggen – bang om Rutte’s schijnvertoning te doorprikken.

Maar die façade kan niet lang meer blijven staan. Als Trump zich ertegenaan bemoeit, ligt de NAVO-top meteen in duigen. En dan zal Rutte zich moeten verantwoorden voor een strategie die nooit een strategie was – maar een praatje voor de bühne.