Dijsselbloem stelt lagere lasten in het vooruitzicht

Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën zei dit weekeinde dat op zijn ministerie wordt nagedacht over een herziening van het belastingstelsel. De lasten op arbeid zouden omlaag moeten om de werkgelegenheid te stimuleren. Dat klinkt mooi, maar vervolgens wil Dijsselbloem de belastingen elders verhogen. Het is namelijk niet de bedoeling dat de overheid kleiner wordt.

Het zal niet toevallig zijn dat de voorman van Dijsselbloems eigen Partij van de Arbeid een week eerder een soortgelijk voorstel deed. Diederik Samsom zei toen aan tafel bij Buitenhof wel iets te zien in lastenverlichting voor de middenklasse, maar daar zouden meer lastenverzwaringen tegenover moeten staan. "Ik denk eerlijk gezegd dat we het niet moeten zoeken in een lagere bijdrage van mensen aan de overheid," zei Samsom. "Ik denk dat we het moeten zoeken in een betere overheid."

De staat blijft als het aan Samsom ligt oppermachtig. Een herziening van het belastingstelsel is volgens de PvdA geen kans om burgers en bedrijven wat meer ruimte te geven om zonder staatsbemoeienis de economie uit het slop te trekken. Wat de sociaal-democraten betreft is dat onmogelijk. Alleen de overheid kan het economisch herstel bewerkstelligen.

Dat bleek ook uit de uitspraken van Dijsselbloem. Die wees erop dat het al weer enige tijd geleden is dat het belastingstelsel is herzien, alsof dat een exercitie is die elke zoveel jaar moet worden herhaald. Ook is er volgens hem geen ruimte om de belastingen nu al te verlagen. Op z'n vroegst kan dat pas over vier of vijf jaar, wanneer het huidige kabinet weg is.

In de visie van Dijsselbloem is het belastingstelsel vloeibaar. Wanneer het economisch beter gaat, kunnen de belastingen omlaag, terwijl lastenverlichting juist nu kan bijdragen aan economisch herstel. Elke zoveel jaar moeten de dames en heren op het ministerie van Financiën in Den Haag weer eens aan de knoppen draaien om te zorgen dat het stelsel nog aansluit op de huidige omstandigheden. Dat past dan weer binnen het wereldbeeld van de PvdA dat de staat, in het gunstige geval, ziet als een marktdirigent die het gedrag van burgers aanstuurt door middel van belastingbeleid. Zo krijgt iedereen die zonnepanelen op het dak zet belastingvoordeel, want de PvdA keurt zogenaamd groene energie goed. Kolen- en gascentrales zouden, als het aan de PvdA ligt, juist nog meer belasting moeten betalen, want die zijn vervuilend.

Het beste belastingstelsel is echter zo minimaal marktverstorend als mogelijk. Wie niet wil dat de overheid winnaars en verliezers aanwijst in de vrije markt, noch nivelleringsbeleid via het belastingstelsel voert, zal meer zien in de voorstellen van het CDA en de Commissie Van Dijkhuizen. Die pleitten beide voor een vlaktaks, zij het met een tweede belastingschijf voor de hoogste inkomens. (Dus eigenlijk geen vlaktaks, maar het komt in de buurt.) De commissie stelde ook voor de huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget samen te voegen. Dat wordt het belastingstelsel een stuk helderder, maar heeft de PvdA een stuk minder knoppen om aan de draaien wanneer het in de regering zit. Afgaande op de uitspraken van Dijsselbloem en Samsom is het niet bereid die macht op te geven.