Barack Obama begrijpt niet hoe zwaar bedrijven het hebben

In zijn jaarlijkse State of the Union-toespreek sprak Barack Obama gisteravond weer mooie woorden over het midden- en kleinbedrijf dat immers de motor is van de Amerikaanse economie. "We moeten meer doen om ondernemers te helpen," zei de president. Het probleem is juist dat zijn regering al veel doet om bedrijven te 'helpen', maar ze nog meer in de weg zit.

Zo gaf Obama het voorbeeld van een toename in de productie van zonnepanelen, maar wat hij niet zei was dat die zonnepanelen flink door de overheid worden gesubsidieerd. Hij zei het ook prachtig te vinden dat de Amerikaanse aardgasproductie zo is gestegen, maar dat is toch echt ondanks, en niet dankzij, zijn regering die geen enkele vergunning heeft verstrekt voor meer gaswinning op land dat in bezit is van de federale overheid.

De president stelde vast dat de regering het afgelopen jaar veel leningen heeft verstrekt aan kleine en beginnende bedrijven, maar een reden dat zoveel ondernemers voor een lening bij de staat aankloppen is dat de hervormingen van de financiële die de Democraten van Obama doorvoerde het duurder hebben gemaakt om bij een gewone bank te lenen. De banken moeten aan strengere eisen voldoen en hun eigen vermogen versterken. Dat heeft tot gevolg dat de banken minder leningen verstrekken en de rente op creditcardschuld is gestegen. Eenmanszaken en freelancers komen bij de bank zo nauwelijks aan geld.

Dat veel kleine ondernemers hun belastingaangifte niet als bedrijf, maar als individu doen, heeft ook gevolgen voor hoeveel belasting ze betalen. Onder Obama zijn de belastingen voor de hoogste inkomens verhoogd en werd de loonbelasting eerst verlaagd en toen weer verhoogd. Vorig jaar zijn naar schatting 3 op de 4 Amerikanen meer belasting gaan betalen. Ondernemers moeten maar afwachten wat er volgend jaar gaat gebeuren. Het is die onzekerheid die hen parten speelt. Je kan moeilijk een langetermijninvestering plannen wanneer je niet weet hoeveel loon- en inkomensbelasting je volgend jaar moet betalen. Dus stellen ondernemers investeringen uit.

De president erkende dat niet in zoveel woorden, maar riep het Congres wel op het belastingstelsel te hervormen. De enige concrete voorstellen die hij in die richting deed stemmen echter niet tot optimisme. Hij wil bedrijven die banen 'terug' naar Amerika halen belonen met een belastingvoordeel, maar vervolgens bedrijven die banen naar het buitenland verschepen afstraffen. Ook wil hij de 'subsidie' voor olie- en gasmaatschappijen schrappen. Dat is echter geen subsidie, maar een belastingvoordeel op investering waar alle ondernemingen gebruik van kunnen maken. Als het aan Obama ligt, wordt er dus een uitzondering gemaakt voor de energiesector -- terwijl hij eerder nog zulke mooie woorden sprak over de toename in de Amerikaanse aardgasproductie.

Obama sprak natuurlijk ook over zijn hervormingen in de gezondheidszorg, die er bijvoorbeeld voor hebben gezorgd dat verzekeraars hun klanten niet in de kou kunnen laten staan op het moment dat ze ziek worden, maar zweeg over het feit dat werkgevers verplicht worden een zorgverzekering af te sluiten voor al hun werknemers wanneer zij 50 of meer Amerikanen in dienst hebben. Dat is voor veel kleine ondernemers reden om niet meer dan 49 mensen in dienst te nemen, of hun personeel deeltijdcontracten te geven opdat zij niet tegen die enorme kostenpost aalopen.

En dan roept de president ondernemers doodleuk op een loonsverhoging door te voeren, want dat is goed voor de economie. Dat mag zo zijn, maar veel ondernemers hebben er het geld niet voor. Ja, de grote jongens doen het goed en de beurskoersen staan in de plus. Maar het Amerikaanse midden- en kleinbedrijf wacht nog altijd op herstel.

De oplossing van Obama is meer 'hulp' van overheidswege. Ronald Reagan, een van zijn Republikeinse voorgangers, wist wel beter. De negen meest angstaanjagende woorden in de Engelse taal, zei hij, zijn: "I'm from the government and I'm here to help." Amerikaanse ondernemers willen niet meer 'hulp' van de overheid. Zij zouden graag hebben dat de overheid ze eens met rust laat. Dan kunnen ze op den duur meer personeel aannemen en stijgen die salarissen vanzelf weer. Vooralsnog is het vooral Barack Obama die hen in de weg zit.