Jan Dijkgraaf fileert ‘Vieze Jeroentje’ in keihard Briefje van Jan

Met rake observaties, harde zinnen en een toon die niets aan de verbeelding overlaat, trekt Dijkgraaf de beerput nog één keer helemaal open. Of het Gerechtshof vandaag beslist tot vervolging of niet, maakt voor hem weinig uit: “Vieze Jeroentje blijft altijd Vieze Jeroentje.”

Dijkgraaf opent zijn brief cynisch – “Je vindt het toch niet erg dat ik je ‘Vieze Jeroentje’ noem?” – en voert zijn lezer vervolgens mee langs het hele zedenschandaal dat Hilversum al jaren teistert. Hij wijst op het feit dat slechts één vrouw, Nienke Wijnhoven, genoeg moed had om een juridische procedure te starten tegen Rietbergen, terwijl tientallen anderen zwegen. En dat is niet zonder reden: de mediamaffia rond Talpa en de familie De Mol heeft jarenlang iedereen die durfde te piepen vakkundig weggewerkt, gesmoord of geïntimideerd.

Dijkgraaf laat glashelder zien dat het er in deze zaak niet alleen om gaat of er voldoende bewijs is voor een veroordeling. Het gaat om het bredere beeld. Om machtsmisbruik, om moreel verval, en om een mediawereld waarin een ‘vieze man’ jarenlang kon doorgaan omdat hij onderdeel was van het kartel.

De columnist spaart ook de familie De Mol niet. Hij citeert John de Mol die in de beruchte BOOS-uitzending letterlijk zei dat hij Rietbergen “alle hoeken van de kamer had laten zien” na eerdere klachten. En toch: geen ontslag, geen aangifte, geen breuk.

En Linda? Die stuurde haar partner voor zijn ‘seksverslaving’ naar een kliniek en haalde hem daarna doodleuk weer terug in huis. Alles moest worden weggemasseerd, gladgestreken en in de doofpot gehouden. Alsof het een privéprobleempje betrof – in plaats van structureel seksueel wangedrag op de werkvloer van een van de grootste tv-programma’s van Nederland.

Dijkgraaf fileert deze hypocrisie in heldere taal. Geen academisch gezwets, geen juridische omtrekkende bewegingen. Gewoon de waarheid, keihard opgeschreven.

Als het Gerechtshof vandaag besluit dat het Openbaar Ministerie Rietbergen niet hoeft te vervolgen, is dat juridisch een klap voor Wijnhoven. Maar Dijkgraaf laat zien dat moreel Nederland allang zijn oordeel geveld heeft. “Iemand die afkickt van zijn drankverslaving blijft altijd een alcoholist. Vieze Jeroentje blijft altijd Vieze Jeroentje,” schrijft hij.

En inderdaad: zelfs zonder veroordeling blijft de publieke realiteit onaangetast. Iedereen weet wat er speelde, iedereen zag het gebeuren, en iedereen weet waarom er nooit eerder aangifte werd gedaan: uit angst voor Talpa’s mediaklauw en het georkestreerde karaktermoordensysteem eromheen.

Wat mainstream media in jargon en lafheid verpakken, zegt Dijkgraaf gewoon zoals het is. Zijn Briefje van Jan is geen losstaande column – het is een aanklacht tegen een systeem dat misbruik toestond, wegkeek en in stand hield.

Zijn boodschap is helder: een juridische vrijspraak is geen morele reiniging. En Jeroen Rietbergen zal, in de ogen van de samenleving, altijd blijven wie hij was: het symbool van een door en door zieke televisiewereld.