NASA wil kernreactor op de maan bouwen in race tegen China en Rusland

De beoogde reactor zou minstens 100 kilowatt kunnen opwekken, genoeg om ongeveer 80 Amerikaanse huishoudens van stroom te voorzien, en vormt daarmee een stabiele energiebron voor de Artemis-missie. Deze missie richt zich op wetenschappelijke exploratie, technologische vooruitgang en het leren leven op andere hemellichamen als voorbereiding op bemande Marsmissies.

“Als we in staat willen zijn om leven op de maan te onderhouden en daarna naar Mars te gaan, dan is deze technologie van cruciaal belang,” verklaarde Sean Duffy, waarnemend NASA-administrator en tevens Amerikaans minister van Transport, tijdens een persconferentie.

Een kernreactor is volgens veel wetenschappers ook noodzakelijk. Een dag op de maan duurt vier weken, met twee weken zonlicht gevolgd door twee weken duisternis, omstandigheden waarin zonne-energie niet volstaat. “Nucleaire energie is niet alleen wenselijk, het is onvermijdelijk,” aldus Dr. Sungwoo Lim van de University of Surrey.

Wat de haast extra aanwakkert, is het feit dat China en Rusland hebben aangekondigd tegen 2035 een geautomatiseerde nucleaire installatie op de maan te willen bouwen. Volgens Duffy zouden deze landen dan mogelijk een “keep-out zone” kunnen instellen rondom hun faciliteiten, iets wat Amerikaanse plannen serieus zou kunnen belemmeren.

“We zitten in een race naar de maan, een race met China. Om daar een basis te hebben, hebben we energie nodig,” benadrukte Duffy. Zijn bezorgdheid weerspiegelt een groeiend wantrouwen over internationale samenwerking in de ruimte. In zijn directief, dat volgens The New York Times als eerste werd uitgestuurd sinds hij het NASA-stuur overnam, roept Duffy commerciële bedrijven op om reactorontwerpen aan te leveren die voor 2030 gelanceerd kunnen worden.

Toch is er scepsis over de uitvoerbaarheid van het plan binnen deze tijdslijn. NASA wordt momenteel geconfronteerd met een geplande budgetkorting van 24% in 2026, een drastische bezuiniging die ook belangrijke programma’s zoals de Mars Sample Return raakt.

Volgens Dr. Simeon Barber van de Open University zijn er bovendien veiligheidszorgen: “Radioactief materiaal door de atmosfeer van de aarde lanceren brengt risico’s met zich mee. Daar zijn speciale vergunningen voor nodig, maar het is niet onoverkomelijk.”

Daarnaast is er kritiek op de politieke drijfveren achter deze aankondiging. “Het lijkt erop dat we teruggaan naar de dagen van de eerste ruimterace, wat vanuit wetenschappelijk oogpunt teleurstellend is,” aldus Barber. Hij waarschuwt dat nationale belangen de bredere visie op ruimteverkenning kunnen ondermijnen.

Duffy’s uitspraken raken aan een gevoelige snaar in het internationale debat over ruimtewetgeving. Hoewel het Artemis Accords-verdrag in 2020 afspraken maakte over vreedzaam gebruik van de maan, zouden landen met kerninstallaties in feite eigen “veiligheidszones” kunnen claimen. “Voor sommigen is dat hetzelfde als zeggen: ‘Wij bezitten dit stuk van de maan, en jullie mogen er niet komen’,” aldus Dr. Barber.

Hoe dan ook, het lijkt erop dat de maan niet langer een neutraal speelveld is. De inzet is hoog: strategische dominantie, technologische superioriteit, en toegang tot hulpbronnen in de ruimte. In die context is NASA’s plan voor een kernreactor niet slechts een technisch experiment, maar een geopolitiek statement.