Paus Leo XIV wijst AI aan als cruciale uitdaging voor mensheid in eerste toespraak tot kardinalen

Zijn keuze voor de naam Leo is geen toeval. Daarmee knipoogt hij naar Leo XIII, paus tussen 1878 en 1903, die bekendstond als kampioen van de arbeiders tijdens de eerste industriële revolutie. Die Leo schreef de beroemde encycliek Rerum Novarum, het fundament van de sociale leer van de Kerk. De nieuwe paus ziet in de opkomst van AI eenzelfde kantelpunt, dat om morele en sociale richtlijnen vraagt.

Ook paus Franciscus zag de bui al hangen. Hij waarschuwde eerder dat AI het risico met zich meebrengt om menselijke relaties te reduceren tot koude berekeningen. Franciscus pleitte zelfs voor een internationaal verdrag om AI in goede banen te leiden, en drong er bij de G7 op aan dat AI altijd mensgericht moet blijven — zeker bij gevoelige kwesties zoals het gebruik van wapens.

Paus Leo XIV maakte ook meteen duidelijk waar hij met zijn pontificaat naartoe wil. Hij benadrukte enkele sleutelprincipes: “de terugkeer naar de eerste plaats van Christus in de verkondiging, missionaire bekering van de hele christelijke gemeenschap, groei in collegialiteit en synodaliteit” en “moedige en vertrouwensvolle dialoog met de hedendaagse wereld.”

Hij bedankte de kardinalen die hem verkozen en gaf eerlijk toe dat de taak die nu op zijn schouders rust “duidelijk mijn eigen beperkte krachten te boven gaat.” Na zijn rede ging hij in gesprek met de kardinalen in een open dialoogsessie, waarin ideeën en voorstellen van vóór het conclaaf verder werden besproken. Hij sloot zijn toespraak af met een citaat van paus Paulus VI uit 1963: de hoop dat de Kerk als “een grote vlam van geloof en liefde” over de wereld mag trekken.

Alsof dat nog niet genoeg was voor één dag, verraste Leo XIV later de inwoners van het Italiaanse Genazzano met een onverwacht bezoek aan het heiligdom van de Madonna del Buon Consiglio. Dit bedevaartsoord is bijzonder voor de Augustijner orde, waar Leo zelf deel van uitmaakt. Hij begroette de mensen op het plein, zegende enkele aanwezigen en stapte vervolgens het heiligdom binnen — een plek waar hij eerder al kwam toen hij nog ‘gewoon’ kardinaal was.

Met zijn eerste toespraak slaat paus Leo XIV een stevig anker uit: trouw aan de traditie, maar met een scherpe blik op de toekomst. De wereld verandert razendsnel, en de Kerk wil — en zal — een moreel kompas blijven.