UWV gaat miljoenen aftikken: herstel WIA-uitkeringen kost bakken geld

Afgelopen jaar kwam naar buiten dat bij zo’n 43.000 mensen de arbeidsongeschiktheidsuitkering – de zogeheten WIA – niet goed was vastgesteld. Sommigen kregen te veel, anderen te weinig, en iedereen kreeg onzekerheid. Dat laatste zit topman Maarten Camps duidelijk dwars. In het jaarverslag zegt hij: “Wij hebben voor grote onzekerheid gezorgd bij mensen door niet te doen wat van ons verwacht wordt.” Camps noemt de fouten “erg pijnlijk” en dat is zacht uitgedrukt, gezien de schaal.

De cijfers zijn niet mals. Het UWV schat dat het aan nabetalingen tussen de 34 en 100 miljoen euro kwijt zal zijn. Daarbij komt nog eens 58 miljoen euro aan uitvoeringskosten – denk aan extra personeel, controles, administratieve rompslomp. Alles bij elkaar wordt er 111 miljoen euro gereserveerd om de puinhoop op te ruimen. Dat terwijl er nog geen enkele uitkering daadwerkelijk opnieuw is berekend. Kortom: we zitten pas aan het begin.

Alsof dat allemaal nog niet genoeg was, kampt het UWV ook met een structureel personeelstekort en torenhoge wachttijden. In 2024 werd er al 25 miljoen euro aan dwangsommen betaald omdat beslissingen simpelweg te laat kwamen – flink meer dan de 18 miljoen van een jaar eerder. Die situatie lijkt niet snel te verbeteren.

Het UWV is daar zelf ook realistisch over. “Voor 2025 is ons streven om de wachttijden niet verder te laten oplopen. Dit wordt echter een vrijwel onmogelijke opgave omdat de capaciteit ook in 2025 beperkt is en we ook capaciteit nodig hebben voor de corrigeeractie,” valt te lezen in het verslag. Vrij vertaald: we willen wel, maar we kunnen niet.

Er is wel een klein lichtpuntje. Een eerder afgeschafte maatregel waarbij zestigplussers makkelijker gekeurd konden worden, komt weer terug. Dat kan helpen om de ergste opstoppingen wat te verlichten. Eind maart 2025 stonden er alweer 17.400 mensen op de wachtlijst voor keuring, mede doordat de maatregel tijdelijk was weggevallen. “Wij zijn hier blij mee,” aldus Camps, die vorig jaar nog vreesde dat de achterstand zou verdubbelen.

De komende maanden moet blijken hoe het UWV dit alles gaat aanpakken. De Algemene Rekenkamer publiceerde al een kritisch rapport over de hele situatie, en het vertrouwen van duizenden mensen ligt aan diggelen. Dat herstellen kost tijd – en een smak geld. Maar niets doen is geen optie meer.