Vernietigend rapport: Klimaatbeleid slaat verkeerd uit en raakt vooral gewone huishoudens

De overheid zwaait met ambitieuze plannen, maar laat miljoenen huishoudens bungelen. Wie een laag of middeninkomen heeft, moet eerst diep in de buidel tasten voor isolatie of een warmtepomp. Volgens de Telegraaf gaat het om “tienduizenden euro’s”. En wie het niet kan betalen? Pech.

Daartegenover staat een elite die de ene na de andere subsidie binnenharkt voor dure zonnepanelen, thuisbatterijen en elektrische speeltjes. “Tot dertig procent subsidie”, schrijft de Telegraaf. Alsof het klimaat alleen gered kan worden door wie al in een villa woont. Intussen blijven grote vervuilers als Shell en Schiphol vrijwel ongemoeid. De sterkste schouders worden gespaard. Het zijn juist de burgers die het minst uitstoten, die financieel worden uitgewrongen.

Volgens Rli-voorzitter Jan Jacob van Dijk en commissievoorzitter André van der Zande is de situatie ronduit oneerlijk: “Mensen in kwetsbare wijken ondervinden de meeste hinder van milieuvervuiling, betalen vervolgens de hoogste prijs voor verduurzaming en zien de beschikbare subsidies vooral terechtkomen bij huishoudens en bedrijven die het al breed hebben.”

Dit breekt het fundament van het klimaatbeleid af. Want wie gaat nog enthousiast de portemonnee trekken voor maatregelen die vooral de rijken verrijken? Van der Zande waarschuwt: “Zonder brede maatschappelijke steun worden de klimaatdoelen onbereikbaar.”

De Rli maakt duidelijk dat de overheid jarenlang beleid maakte voor een selecte doelgroep: hoogopgeleid, digitaal vaardig, financieel comfortabel. De rest? Onzichtbaar. Ongewenst gedoe. In het advies staat: “Eerlijk verduurzamen betekent dat iedereen mee moet kunnen doen en dat iedereen die kan meedoen, dat ook doet.” Maar dat is op dit moment niet zo. Niet eens een beetje.

De oplossing ligt niet bij nóg meer verplichtingen voor burgers die al klem zitten. De raad zegt dat bedrijven en rijke consumenten een échte bijdrage moeten leveren. Bindende regels voor huurwoningen, het schrappen van vervuilende producten, een duurzaamheidsheffing waarbij de opbrengst wordt teruggegeven aan burgers. Wie minder verbruikt, houdt meer over. Wie de aarde blijft plunderen, betaalt.