Een winderig weekeinde vol leereffecten

Vrijdag al mochten wij ons verheugen in een artikel in het Financieele Dagblad vanwege het boek Windhandel. Maar liefst 2 FD-pagina’s gewijd aan gegronde twijfels over de integriteit van lieden aan wie de bouw van het Gemini-windproject en € 4,5 miljard belastinggeld mogelijk wordt toevertrouwd.

Ik heb zo het vermoeden dat ene minister K. te D.H. hier nog wel iets over uit te leggen zal hebben.

Vervolgens mochten wij genieten van een ferm onderbouwde beschouwing door Albert Stienstra.

Arme wind en zon, ze maken het de koene redders van Moeder Aarde wel erg moeilijk. Het lukt ze maar niet om te bewijzen dat wind en zon gratis zijn en dat alle kern– en fossiel gestookte centrales gesloten kunnen worden zonder dat wij in het pre–industriële tijdperk belanden. Vervelend dus dat de energierekening almaar stijgt. Maar och, de belastingbetaler zal hier wel dankzij een leereffect aan wennen, zo zegt het duurzame wensdenken. Alles went immers, zelfs hangen, mits het touw maar niet schuurt om de nek.

Een kort zijsprongetje. We zitten in de top van een interglaciaal en mogen ons gelukkig prijzen met de weldadige warmte van nu. Let wel: weldadig! Mij is niets bekend over een catastrofale opwarming, honderden miljoenen klimaatvluchtelingen en ondergelopen kustgebieden tijdens bijvoorbeeld de Romeinse en Middeleeuwse Opwarming.

Albert Stienstra haalt terecht de bevindingen aan van Kees Lepair. Onze minister liet zich in antwoord op die bevindingen door zijn ambtenaren een gebakken lucht–verhaal in het oor blazen. Niemand immers toonde aan dat Lepair een reken– of redeneringsfout had gemaakt of dat de meetgegevens Lepairs verhaal weerlegden. En dit waar onze beleidsmakers zelfs geen sluitende kosten–baten–analyse kunnen maken. Dan komt die zelfverzekerdheid nogal blaaskakerig over.

Nog niet bekomen van dit artikel, genoten we van een degelijk verhaal van Richard Tol over hoe het in werkelijkheid gaat daar bij onze Oosterburen en welke lessen wij zouden moeten trekken, op voorwaarde dat men in de noodzaak gelooft van CO2–reductie om een niet bestaand probleem op te lossen.

Laat ik u, voor de volledigheid, voor een kort partijtje ijshockey uitnodigen. Dat ding, die stick, was die niet hét wettig en overtuigende bewijs dat de mens verantwoordelijk was voor catastrofale opwarming? De Kyoto–Protocollen hebben we eraan te danken met de Europese heilig verklaarde klimaatdoelstellingen. Alleen, waar is die hockeystick toch gebleven? Goede wetenschap en gezond verstand zouden dan tot het leereffect hebben moeten leiden: geen bewijs, ergo geen prangende reden voor die klimaatdoelstellingen. Dus eerst uitzoeken hoe het wel zit. Maar nee, de klimaatmodellen vliegen ons als pucks om de oren zonder ook maar 1 doelpunt te scoren. Einde wedstrijd, zou ik zo denken. Duurzamen blijken erg hardleers.

Het debat met de politiek draait steeds op dezelfde politiek correcte antwoorden uit, dus zonder wetenschappelijk verantwoorde onderbouwing. Hoorden we niet onze staatssecretaris roepen dat de Europese kleren van de keizer ons allemaal moeten passen. En nu ook de mondiale meetreeksen die Europese klimaatkeizer extra in de kou laten staan, zwaait zij ten einde raad met de toverstaf van het voorzorgprincipe. Voorzorg tegen opwarming waar wij aan het eind van een interglaciaal staan. Bedoelt men dit met leereffect?

Tja, en dan verscheen een artikel van prof. Dr. Faaij waarin het leereffect (hier van kostenreductie) de fundamentele tekortkomingen van ‘duurzame energie’ moet verdoezelen. Laat ik eerst stellen dat het weinig indruk wekt om te zwaaien met VN et cetera. Het IPCC, ook VN, en al die instanties kijken wel uit voor hun subsidies met Obama’s hete adem in de nek. Hebben we echter niet o.a. de grilligheden van het weer, de winter, de nachten, sneeuwval, de enorme verschillen in vermogensdichtheid, de problemen van opslag en de Wet van Betz die windmolens op een haar na uitontwikkeld maakt? En last, but not least: de beschikbaarheid van grondstoffen zoals neodymium (voor uitgerekend de grote windmolens van Siemens) et cetera.

Nergens in de duurzame plannen wordt deze ernstige restrictie meegenomen, behalve als het om fossiele brandstoffen gaat. Dan ineens is er wel noodzaak voor duurzame transitie. Kennen we niet ook Jevons paradox?

Het getuigt van verstandig beleid om lering te trekken uit proefopzetten, metingen e.d. in plaats van achter een bureau rekenmodellen te knutselen gevoed met wensdenken om het de subsidieverstrekker naar de zin te maken. Proefopstellingen, meten dus, en geen megaschalige toepassing om subsidieontvangende aannemers van discutabele integriteit te behagen. Bovendien lijkt het mij verstandig niet te vertrouwen op de blauwe ogen van meneer Siemens bij zijn niet toevallige belofte van 40% kostenreductie van elektriciteit in 2020 in dit klimaat van groeiende twijfel over windenergie.

Waait er nu een frisse wind door de media? Beginnen ze te leren wat een medium moet doen: genuanceerde objectieve informatie verstrekken? Of pinkt er wederom een dode mus aan horizon? We wachten het af.

Wat nu het pseudowetenschappelijke wensdenkende leereffect in de vorm van gouden bergen betreft, de curve van continue wetmatige groei is net zo ongeloofwaardig als continue wetmatige kostendaling. Dit soort gepropageerde leereffecten zijn niets anders dan de verkooppraatjes van een handelaar in tweedehands auto’s.

Aldus Jeroen Hetzler.

Voor mijn eerdere DDS–bijdragen zie hier.