Oekraïne eist 43 miljard dollar van Rusland vanwege klimaatschade

BELÉM (ANP) - Oekraïne eist een vergoeding van 43 miljard dollar van Rusland voor alle klimaatschade die het land heeft veroorzaakt sinds de invasie in Oekraïne. Viceminister Pavlo Kartashov van Economie, Milieu en Landbouw heeft dat dinsdag aangekondigd op de klimaattop in Belém. "Rusland voert in veel opzichten een vuile oorlog en ook ons ​​klimaat is een slachtoffer", zei hij.

Het is de eerste zaak waarin een land herstelbetalingen vraagt voor klimaatschade door een conflict. Onder meer een uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in juli erkende dat landen hun klimaatverplichtingen moeten nakomen. Doen ze dat niet, dan kunnen herstelbetalingen worden geëist. Daarnaast nam de Verenigde Naties in 2022 een resolutie aan waarin stond dat Rusland Oekraïne moet compenseren voor de schade van de oorlog.

De Nederlandse klimaatwetenschapper Lennard de Klerk is hoofdauteur van het onafhankelijke team Initiative on Greenhouse Gas Accounting of War dat onderzoek heeft gedaan naar de klimaatschade van de oorlog in Oekraïne. "Dit soort onderzoek was nooit eerder gedaan, dus we hebben zelf het wiel moeten uitvinden", zei hij in het Oekraïense paviljoen op de klimaattop (COP30). Hij doet dit nu drie jaar met regelmatige updates en aanscherpingen in de methodologie.

Recent publiceerde het team de nieuwste update. Daarin staat dat de uitstoot na drie jaar oorlog in Oekraïne neerkomt op bijna 237 miljoen ton aan CO2. De wetenschappers kwamen zelf tot de conclusie dat de klimaatkosten daarmee neerkomen op 43 miljard dollar. "Belangrijk zijn de brandstoffen die het Russische en Oekraïense leger gebruiken", zegt De Klerk. "Ook komt er veel uitstoot vrij door de bosbranden die ontstaan door het schieten over en weer aan het front."

Verder hebben de onderzoekers onder meer gekeken naar de gebombardeerde steden en infrastructuur, die na de oorlog weer moeten worden opgebouwd. In de berekening hebben ze meegenomen hoeveel uitstoot dat in de toekomst nog kan veroorzaken. "Hier kan wel nog een boel CO2-uitstoot worden voorkomen, als de wederopbouw zo duurzaam mogelijk plaatsvindt", zegt De Klerk. "En veel bossen moeten weer worden aangeplant, zodat die CO2 uit de lucht kunnen halen."

Oekraïne heeft een wet opgesteld om duurzaam herstel te bevorderen. Ook zei het land zich aan te sluiten bij het klimaatbeleid van de EU. Aangezien de uitstoot van de oorlog wereldwijd effect heeft, nodigde viceminister Kartashov kwetsbare landen uit om mee te praten over de compensatie die nodig is.