-Frits Bosch- Onder Trump neigt de VS naar fascisme

Socialisme en fascisme zijn twee ideologieën die in West-Europa zijn ontwikkeld. De Duitser econoom-socioloog Karl Marx staat met zijn theorieën aan de basis van socialisme en communisme. De Italiaan ex-marxist Giovanni Gentile (1875-1944) staat met zijn theorieën aan de basis van fascisme. Socialisme en communisme is als eerste in de praktijk gebracht door Vladimir Lenin. Fascisme is als eerste in de praktijk gebracht door Mussolini en later door Hitler, hoewel nazisme een militant karaker heeft. Socialisme, communisme en fascisme zijn twee kanten van dezelfde medaille. Het zijn beide linkse concepten, hoewel lieden ter linkerzijde van het politieke spectrum “fascisme” gebruiken als scheldwoord voor rechts. Zij geven daarmee hun onbegrip weer van deze verschijnselen, want fascisme heeft niets met rechts uitstaande. Integendeel. Het zijn beide linkse ideologieën omdat ze beiden collectivistisch, utopisch zijn, op weg naar de heilstaat geleid door de staat. Het zijn beiden ideologieën die een maakbare samenleving wensen, waarbij het individu in haar vrijheid ernstig beknot wordt.

Socialisme en fascisme zijn economische begrippen en dienen dus in economische termen begrepen te worden. Socialisme betekent dat alle kapitaalgoederen het eigendom zijn van de staat. Het bedrijfsleven produceert, maar alles valt aan de staat toe en de staat stuurt centraal. Dat is niet het geval in fascisme. In fascisme stuurt ook hier centraal, maar de kapitaalgoederen blijven in handen van de particuliere sector; de controle daarover valt toe aan de staat. De term fascisme is afkomstig van ‘fasci’ of bundel, de bundel pijlen die worden samengebonden (door de staat). De pijlen zijn de corporaties voor het produceren van goederen ten behoeve van primair de staat en secundair consumenten. De staat bezit alle macht, conform socialisme, maar het wordt verschillend ingevuld. Zo heeft Gentile fascisme bedoeld en zo heeft Mussolini het in de praktijk gebracht.

Dit ter inleiding naar het beleid van Donald Trump. In een eerdere episode heb ik aangegeven dat hij dictatoriale neigingen heeft. Hij heeft de Republikeinse Partij zodanig in zijn macht en zodanig weten te manipuleren dat ze met weinig tegenspraak hem zijn zin geven. Ze mopperen heel soms, maar per saldo krijgt Trump zijn zin. Hij laat blijken dat hij waardering heeft voor dictatoren “vriend” Putin, Kim Jung Un en stilletjes ook voor Xi Jinping. Opvallend is dat Bernie Sanders waardering laat blijken voor het beleid van Trump. Trump is overigens een voormalig democraat en vele van zijn stafleden zijn idem om diverse redenen overgestapt naar de Republikeinen. Waarom laat Trump de VS naar fascisme neigen? Dat is omdat hij de macht wenst over het bedrijfsleven en financiën ten gunste van de staat. Geen wonder dat de staatsschuld gigantisch toeneemt.

Donald Trump wil doen geloven dat hij het toonbeeld is van vrijhandel en de vrije makt voor kapitaalgoederen en arbeid. Zijn beleid toont een geheel ander beeld, een fascistoïde beeld. Hij wil de baas zijn van wat het bedrijfsleven doet ten behoeve van de staat. De tarieven die hij heeft ingesteld verkleinen de marges van bedrijven, maar het is hen niet toegestaaan om hun prijzen te verhogen en door te bereken naar de markt, consumenten. Als bedrijven zich daar niet aan houden volgen dreigementen en sancties.

Het bedrijf Intel is belangrijk voor de Amerikaanse chipactiviteiten. Trump heeft verordonneerd dat de Amerikaanse staat 10% van de aandelen krijgt. De CEO wordt verzocht te vertrekken en de staat krijgt additioneel een zogenaamde ‘poison pill’ dat als de omzet beneden 50% in de VS bedraagt, de staat krijgt dan 50% van de aandelen in handen. Trump kan aldus druk uitoefenen op het bedrijfsbeleid ten gunste van de staat. Vervolgens neemt Trump maatregelen om de media te muilkorven. Hij dreigt Powell en collega van de Fed te ontslaan omdat ze niet doen wat hij wil. Hij heeft de merger tussen US Steel en Nippon Steel tegengewerkt. De staat krijgt een ‘golden share’, een deel van de omzet. Trump heeft de prijzen van de pharmabedrijven in de greep. Hij heeft voor financiële instellingen ‘debanking’ verordonneerd. Trump heeft Coca Cola bevolen Amerikaans ‘cane sugar’ te gebruiken. Hij heeft Apple verboden zaken met India te doen. Etcetera, etcetera. Musk heeft de kettingzaag gebruikt, maar Trump grijpt de macht voor de staat.

De VS is nog geen fascistisch land, maar het gaat er wel naar toe onder deze president die dictatoriale neigingen heeft. Maar wat is het verweer dan van het Amerikaanse bedrijfsleven? Wat zeggen de CEO’s? Weinig. Ze proberen tegemoet te komrn aan Trump, een deal met hem te sluiten om hem te pleasen en af te komen van tarieven, dreigingen en sancties. En de Democratische partij staat stilletjes te klappen. We horen ze niet. Trump is in dit opzicht een voortzetting van het beleid van Joe Biden en voorgangers. Ironisch is dat hij nu Antifa een terroristische organisatie noemt…