-Paul Cliteur- Ook Europa moet grenzen stellen aan diegenen die oproepen tot geweld

Vylan werd toegejuicht door de menigte.

Zouden deze teksten moeten worden beschermd door de vrijheid van meningsuiting, zoals neergelegd in art. 7 van de Nederlandse grondwet of art. 10 van het Europese mensenrechtenverdrag?

Het antwoord op die vraag is een ondubbelzinnig: nee. Dat “nee” dient niet te volgen omdat het smakeloos is wat Vylan deed of omdat hij oproept tot haat of mensen beledigt of omdat zijn teksten polariserend zouden zijn, maar omdat hij oproept tot geweld. Hij roept op tot geweld jegens “fascisten” en onder die “fascisten” valt in zijn ruime opvatting van “fascisme” ook de vreedzame campus-activist Charlie Kirk.

Wanneer het Openbaar Ministerie geen gevolgen zou verbinden aan deze oproep tot geweld (“Ga ze vinden op straat” en “Als je onzin praat, ga je eraan”) zou geen mens meer veilig zijn tijdens een discussie op de campus van een universiteit. Ook niet binnen de universiteit trouwens. Wat nu wanneer Charlie Kirk in een collegezaal had gestaan en daar zijn discussies met studenten had gevoerd? Kan dan op de achterste rij ook niet iemand een geweer tevoorschijn halen om de “fascist” of de “klootzak” die “onzin praat” eraan te laten gaan?

Het tegenargument is natuurlijk de vrijheid van expressie. En dit zijn nu eenmaal de gevoelens van Vylan. Waarom zou hij daaraan geen uiting mogen geven? De vrijheid van expressie bestaat toch ook voor opvattingen “that offend, shock or disturb”?

Dat is juist, maar we mogen nooit vergeten dat het ventileren van opvattingen “that offend, shock or disturb” vooronderstelt dat de uitwisseling van die opvattingen op vreedzame wijze moet kunnen verlopen. Charlie Kirk heeft erop vertrouwd dat de staat de fysieke vrede handhaaft tussen discussiepartners. Daarin heeft die staat gefaald. Wat nu in de Verenigde Staten gebeurt, is dat men zich rekenschap geeft van dat falen en allerlei maatregelen neemt tegenover diegenen die geweld gedogen of geweld stimuleren. Dit alles om de grote oorlog van allen tegen allen te voorkomen (anarchie). Europa zou daarin moeten volgen. Ook in Europa moeten grenzen worden gesteld aan het oproepen tot geweld.

Paul Cliteur is de schrijver van Moreel Esperanto: naar een autonome ethiek (2007):