Arib werd politiek geëxecuteerd – en nu moet de beerput écht open

De aanval op Arib – voormalig Kamervoorzitter, nota bene lid van de PvdA – was een openlijk machtsspel, uitgevoerd via vertrouwelijke lekken, politieke framing en bureaucratische achterkamertjes. En nu pas, nu er via een strafzaak tegen een oud-persvoorlichter informatie naar buiten sijpelt, komt het presidium in spoedberaad bijeen. Mooi. Maar veel te laat.

Het lekken van een vertrouwelijk integriteitsonderzoek naar de media – met als doel Arib te beschadigen, te isoleren en uiteindelijk politiek uit te schakelen – is geen incident, het is een delict. En we weten inmiddels: het gebeurde niet zomaar.

PVV-Kamerlid Gidi Markuszower heeft groot gelijk als hij zegt dat Vera Bergkamp, Aribs opvolger als Kamervoorzitter, "vals spel" lijkt te hebben gespeeld. Hij noemt ook de voormalig griffier. En hij stelt – terecht – dat de onderste steen boven moet komen.

Want dit is geen interne kwestie meer. Dit raakt het hart van onze parlementaire democratie.

Iedereen die heeft meegewerkt aan de systematische beschadiging van Arib moet openbaar en onder ede worden gehoord. – Wie heeft de opdracht gegeven voor dat “vertrouwelijke onderzoek”? – Waarom werd Arib nooit geïnformeerd? – Waarom kwam het verhaal tegelijk met de aanstelling van haar opvolger? – Waarom is er gelekt naar de media?

En het allerbelangrijkste: wie wist hiervan, wie stuurde aan, en wie profiteerde ervan?

Deze vragen mogen niet in rook opgaan. Deze affaire moet niet verzanden in een ambtelijk rapportje of een intern gesprekje achter gesloten deuren. Er moet onderzoek komen – en verantwoording.

Wat hier speelt, is meer dan alleen een persoonlijke aanval. Het is een signaal dat de ambtelijke top van onze democratie is besmet met politieke motieven. Dat mensen met macht zich in de schaduw van het systeem kunnen verschuilen, en politieke concurrenten kunnen uitschakelen zonder gevolgen.

Als we dat accepteren, dan kunnen we de hele democratie opdoeken.

De aanval op Arib was een test. Een proefballon om te zien of je iemand uit de Kamer kan wippen zonder harde beschuldigingen, zonder hoor en wederhoor – gewoon door het lekken van suggestieve insinuaties.

En het ergste? Het lukte.

Maar het is nog niet te laat. De spoedvergadering van het presidium is een eerste stap. Maar als dit ergens toe moet leiden, dan moet dat zijn: – Volledig onafhankelijk onderzoek – Openbaarmaking van alle betrokken communicatie – Verantwoording door de verantwoordelijken – En ja: strafrechtelijke vervolging als blijkt dat ambtsmisdrijven zijn gepleegd

De rechtsstaat is geen spelletje. Als Kamerleden hun macht misbruiken – of ambtenaren dat namens hen doen – dan hoort daar één ding bij: aansprakelijkheid.

Laat dit niet wegmoffelen. Laat dit niet onbestraft. Laat dit het moment zijn waarop het establishment zichzelf tegenkomt.