Jan Dijkgraaf fileert Dilan Yesilgöz: “VVD gaat gewoon overstag voor links kabinet”

Dijkgraaf schetst in zijn Briefje van Jan hoe de verkiezingsnacht compleet anders liep dan de exitpolls voorspelden. Waar het kartel gisteravond nog dacht dat D66 met steun van VVD, CDA en JA21 een centrumrechtse coalitie kon vormen, blijkt dat scenario inmiddels onmogelijk.

Met 97,7 procent van de stemmen geteld, verloor D66 een zetel, VVD een zetel en CDA eveneens één. Daarmee verdwijnt de meerderheid van “centrumrechts”. Alleen een links blok met D66, GroenLinks-PvdA, VVD en CDA heeft nu nog 86 zetels.

Oftewel: de macht schuift richting links, en alle ogen zijn gericht op Yesilgöz.

Volgens de voorlopige prognose van GeenStijl ziet de Kamerverdeling er als volgt uit:

Een coalitie van D66, VVD, GroenLinks-PvdA en CDA zou daarmee een ruime meerderheid van 86 zetels behalen - precies het scenario waar Dijkgraaf voor waarschuwt.

Dijkgraaf schetst wat er de komende dagen gaat gebeuren: een verkenner wordt benoemd, Rob Jetten en Jesse Klaver zullen staan te trappelen, CDA’er Bontenbal roept dat het “in het landsbelang” is - en dan komt de verkenner bij Dilan Yesilgöz.

Dat is het moment van de waarheid, schrijft hij:

En Dijkgraaf vreest het ergste.

“Natuurlijk gaat de VVD overstag,” schrijft hij droog.

Met andere woorden: de VVD zal, net als onder Mark Rutte, weer meebuigen met links, en daarmee de kiezer opnieuw verraden.

De analyse van Dijkgraaf raakt precies aan het gevoel dat leeft bij miljoenen VVD-kiezers. Ze stemden op Yesilgöz in de hoop op verandering - een rechtser, realistischer koers, weg van de D66-lijn. Maar wat dreigt, is precies het tegenovergestelde: een links kabinet met Rob Jetten als premier en de VVD als braafste jongetje van de klas.

Want laten we eerlijk zijn: de VVD is allang niet meer de partij van belastingverlaging, ordehandhaving en nuchter bestuur. Ze is de partij van compromissen, stikstofknievals en Haagse salons.

Dijkgraaf beschrijft het perfect: als columnist kijkt hij met ironie naar wat er gebeurt. Maar als vader en grootvader ziet hij het met verdriet. Want dit is niet het Nederland waarvoor mensen stemden.

De brief van Jan Dijkgraaf is geen losse mening, het is een spiegel. Een spiegel waarin de VVD haar eigen lafheid moet herkennen.

Als Yesilgöz inderdaad in een links kabinet stapt met Rob Jetten als premier, is dat het definitieve einde van de VVD als rechtse partij. Dan is Dijkgraafs voorspelling werkelijkheid geworden - en dan krijgen de kiezers die een verandering wilden, wéér meer van hetzelfde.