Niemöller waarschuwt: ‘Grijs midden’ dreigt Nederland in slaap te sussen

“We gaan weer terug naar het land van het grijze midden. En dat in tijden waarin er zoveel moet gebeuren. Zeg het maar,” schrijft hij op X.

Een korte, maar glasheldere analyse. De onvrede over de koers van de afgelopen decennia is groot, maar het politieke systeem lijkt – zoals zó vaak – bezig om die onvrede af te voeren via kozijnenplakselcoalities en bestuurlijk wensdenken.

Niemöller begint nog hoopvol. Hij stelt dat de VVD zichzelf onmogelijk heeft gemaakt – terecht. Jarenlang speelde die partij de rol van liberaal baken, terwijl zij in werkelijkheid het kartelbelang diende, immigratie niet wist te beteugelen, boeren liet vallen, en de middenklasse in de kou zette. Het feit dat de partij nu buiten spel lijkt te staan, noemt Niemöller dan ook terecht “goed nieuws”.

Maar die opluchting maakt al snel plaats voor somberte.

Want volgens Niemöller dreigt nu een ‘Bontebal-coalitie’. Ofwel: een constructie rond het CDA-achtige midden, gesponsord door NSC, D66-restanten en politieke windvanen die eerder Rutte, dan Kaag en nu Omtzigt omarmen. Henri Bontenbal – een sympathieke man met weinig profiel en nog minder visie – lijkt dan de beoogde premier te worden.

“Het slechte nieuws is dat Bontebal premier wordt,” voegt Niemöller daar droog aan toe.

En daarmee zou Nederland, in plaats van koerswijziging, wederom een technocratische doormoddercoalitie krijgen. Geen oplossing voor de migratiecrisis. Geen herstel van de vrijheid van meningsuiting. Geen afrekening met de coronajaren, stikstofpaniek of klimaathysterie. Alleen maar pappen, nathouden, rapporten schrijven, en commissies aanstellen.

De waarschuwing van Niemöller raakt een gevoelige snaar: de Nederlandse politiek is bijna hermetisch gesloten geraakt voor fundamentele verandering. Ondanks verkiezingswinst van oppositiekrachten als PVV, BBB en JA21, weet het systeem telkens opnieuw die stemmen te neutraliseren, te verdelen, of te vervangen door bestuurlijke schijnoplossingen.

Het grijze midden doet zich voor als ‘redelijkheid’, als ‘evenwicht’, als ‘bruggenbouwer’, maar is in werkelijkheid verlamming in vermomming. En dat in een tijd waarin de samenleving snakt naar richting, identiteit en duidelijkheid.

Als de verkiezingen van 29 oktober eindigen in een coalitie van inhoudsloosheid, dan moeten we ons afvragen wat verkiezingen in Nederland nog waard zijn. Waarom stemmen, als kartelpartijen achter de schermen tóch bepalen wie er regeert, los van het mandaat van het volk?

Niemöller steekt zijn woede niet onder stoelen of banken, en terecht. Want het idee dat we na 13 jaar Rutte eindigen met een brave CDA’er als Bontebal in het Torentje, is een regelrechte belediging voor iedere kiezer die op échte verandering hoopte.