Rob Jetten haalt uit naar VVD en BBB: “Samenwerking is doodlopende weg, stikstofcrisis kost 15 miljard per jaar”

“Dankzij de BBB en de VVD hebben we 15 miljard schade per jaar door de stikstofcrisis en geen actie op klimaat,” aldus Jetten.

Met nog minder dan een week tot de stembus is het een duidelijke aanval op de partijen die - in de peilingen - strijden om de gunst van de rechtse en centrumrechtse kiezer.

De toon van Rob Jetten is de afgelopen weken duidelijk veranderd. Waar hij zich eerder presenteerde als de “optimistische generatie” en “redelijke idealist”, lijkt hij nu te kiezen voor een harde confrontatie met de rechterflank. Zijn boodschap: wie stemt op VVD of BBB, kiest voor stilstand.

Met de uitspraak over de “15 miljard schade” wil Jetten laten zien dat het niet langer gaat om meningsverschillen, maar om economische gevolgen. Volgens hem kost het uitblijven van klimaat- en stikstofmaatregelen jaarlijks miljarden aan misgelopen groei en natuurcompensatie.

Maar critici wijzen erop dat die rekensommen gebaseerd zijn op D66-modellen en Brusselse aannames - niet op harde feiten uit de praktijk.

De uitspraak van Jetten roept veel vragen op. Waar komt dat bedrag vandaan, en wie lijdt precies die “schade”?

In werkelijkheid gaat het om ramingen van mogelijke economische verliezen in sectoren die door Europese stikstofregels worden geraakt - schattingen die D66 steevast presenteert als onweerlegbare feiten. Wat Jetten “schade” noemt, is voor veel boeren, bouwers en transportondernemers juist het directe gevolg van overhaast beleid dat de productie stillegt.

De BBB reageerde al eerder op vergelijkbare claims met de opmerking:

Met zijn aanval richt Jetten zich strategisch op twee partijen die allebei kiezers trekken uit de traditionele D66-doelgroep van “redelijke midden-Nederlanders”. De VVD probeert zich te profileren als “zakelijk en verantwoord”, terwijl BBB juist de boeren en het platteland vertegenwoordigt - de groepen die zich verraden voelen door het stikstofbeleid van Rutte IV.

Dat Jetten die twee partijen nu als één blok neerzet, is politiek slim, maar ook riskant. Hij probeert zichzelf te positioneren als de enige partij die nog gelooft in “vooruitgang”, maar verliest daarbij snel geloofwaardigheid buiten de Randstad.

Voor veel Nederlanders is “vooruitgang” onder D66 synoniem geworden met:

De reactie van Jetten past naadloos in het bekende patroon van D66: wanneer de partij kiezers verliest, grijpt ze terug op moralistische aanvallen op rechts. Dat deed Kaag met haar “verstandige middenkoers”, en nu doet Jetten het door VVD en BBB af te schilderen als klimaatontkenners.

Maar waar de partij ooit succesvol was met intellectuele nuance, is ze inmiddels verworden tot de preekstoel van de politiek - met Jetten als de nieuwe dominee van de groene moraal. Zijn retoriek sluit perfect aan bij de D66-basis, maar vervreemdt de rest van het land nog verder.

De uitspraak van Jetten laat zien hoe diep de kloof inmiddels is tussen het Haagse klimaatgeloof en de dagelijkse realiteit van miljoenen Nederlanders. Voor boeren, transporteurs en gezinnen die al worstelen met hoge energieprijzen, klinkt een waarschuwing voor “15 miljard schade door de stikstofcrisis” als een slechte grap.

Zij zien niet een crisis in stikstof, maar een crisis in bestuur en gezond verstand. Terwijl D66 miljarden wil investeren in abstracte CO₂-doelen, vraagt de rest van Nederland zich af hoe ze de winterrekening gaan betalen.

Rob Jetten’s uitval naar VVD en BBB is meer dan een campagnestunt; het is een symptoom van een partij die de realiteit volledig uit het oog is verloren. Hij spreekt over modellen, cijfers en “groene transities” - maar niet over mensen.

Zijn boodschap is duidelijk: er is geen plek voor gematigdheid buiten zijn eigen visie. Wie niet meegaat in de klimaatdwang van D66, belandt in de categorie “doodlopende weg”.

Maar die weg, zo lijkt het, is niet die van Nederland - het is de weg van Rob Jetten zelf.