Betaal specialisten meer, presentatoren minder

De afgelopen jaren hebben we het erg vaak gehad over de lonen in de publieke sector. Daarbij hebben we het dan vooral over de inkomens van presentatoren van de Publieke Omroep(en) en over bestuurders van banken die half (of zelfs helemaal) zijn overgenomen door de staat omdat ze anders bankroet gingen. Die types krijgen veel te veel betaald; daar moet het liefst vandaag nog iets aan worden gedaan.

Toch zijn er ook mensen - vakmensen - die best een hoger loon kunnen gebruiken. Zoals het FD vandaag bericht:

De kennis op de departementen op het gebied van ICT ligt "bij lange na niet op het niveau van de leverancier," aldus Roel Bekker, die tot 2010 als topambtenaar verantwoordelijk was voor het project vernieuwing van de Rijksdienst. Hij legt ook uit waarom dat zo is: "Kwaliteit van de overheid is volledig van de politieke agenda verdwenen. Alle aandacht gaat uit naar een goedkopere overheid, niet een betere."

Theo Camps, bestuursvoorzitter van organisatieadviesbureau Berenshot, voegt daar aan toe: "Kennis veroudert steeds sneller en moet worden bijgehouden. Bij de overheid ligt een geweldige focus op kosten. Dat leidt misschien tot minder inhuur van derden, maar dat zijn schijnvoordelen en gaat ten koste van de kwaliteit. In plaats van een kleinere overheid zou ik streven naar een weerbare en slimme overheid."

Op dit moment denken zowel de overheid zelf als de kiezer daar anders over. Het gevolg van die houding is dat ICT-experts (en andere kenners) hun heil zoeken in de private sector, waardoor de (semi-) publieke sector genoegen moet nemen met hansworsten die ergens anders niet aan de bak komen.

Handig is anders. We hebben in Nederland een complex systeem gecreëerd waarin de overheid van alles en nog wat moet doen. Het is daarbij noodzakelijk om topkwaliteit te kunnen leveren. Daar komt bij dat goedkoop op termijn altijd duurkoop blijkt te zijn. De Nederlandse staat moet daar slimmer mee omgaan: échte overheidstaken moeten gewoon goed gedaan worden.

Gelukkig betekent dit niet dat de uitgaven van de staat omhoog moeten. Er valt namelijk nogal wat te halen op andere gebieden. Presentatoren van de publieke omroep krijgen bijvoorbeeld veel te veel betaald. 502.968 euro voor een man die heel druk een uur lang op een tafel stuitert en net doet alsof hij alles maar wat interessant vindt? Dat slaat natuurlijk helemaal nergens op. Geef die man maximaal het loon van een minister en voila: je kunt opeens één of twee experts betalen die daadwerkelijk nuttig overheidswerk verrichten.

Nu we het toch over de NPO hebben: die hele handel kan sowieso worden afgeschaft. Wat zal dat een hoop schelen in de kosten van de overheid, en wat zou de staat ineens veel overhouden om mensen die belangrijk werk doen te belonen. Man, man, man, dat niemand daar aan heeft gedacht!

Anders dan de hierboven genoemde meneer Camps denkt kunnen we dus een effectieve, slimme overheid creëren, die ook nog eens kleiner is dan nu. Het één sluit het andere absoluut niet uit.

Volg Michael op Twitter: @MichaelvdGalien.