Staatssecretaris Gijs Tuinman trekt een grens: 4 mei is géén plek voor actuele conflicten

In het tv-programma WNL Op Zondag liet hij zich fel uit over oproepen om tijdens de herdenking ook aandacht te vragen voor de Palestijnse slachtoffers. "Wat mij betreft hoeft Schoof niet stil te staan bij Gaza. Er is elke dag aandacht voor wat er in Israël en Gaza gebeurt."

Tuinman is overduidelijk klaar met het gekrakeel rondom 4 mei. Steeds meer activisten willen dat de herdenking breder wordt getrokken, inclusief de situatie in Gaza. Er zijn zelfs oproepen gedaan om de ceremonie op de Dam te verstoren. Maar daar wil Tuinman niets van weten. "Zo’n oproep doet mij pijn aan mijn hart. Die twee minuten, dan moet het gewoon in heel Nederland stil zijn."

Volgens hem is de herdenking een moment van nationale bezinning en geen politiek podium. Bovendien, zegt hij, is Gaza lang niet het enige conflict dat schrijnend is. "De Rohingya’s worden aangepakt, de Oeigoeren in China, moslimminderheden. Er zijn een hele hoop plekken waar we aandacht aan zouden moeten besteden." Kortom: waar trek je de grens? Voor Tuinman is het duidelijk. Die grens ligt bij de Nederlandse traditie van 4 mei.

Tuinman sprak een dag eerder ook op een lokale herdenking in Altena, waar hij opriep tot meer mentale weerbaarheid. Dat begint gewoon in de buurt, volgens hem. Zijn advies: leer je buren kennen. Want als het erop aankomt, ben je op elkaar aangewezen. "Het is superbelangrijk dat je weet wie er bij je in de buurt wonen."

Tuinman moedigt ook aan om jezelf af en toe uit te dagen: probeer maar eens 24 uur zonder stroom te leven. Hij doet het thuis met zijn eigen kinderen. Preppen is niet gek; het is gezond verstand.

Op de suggestie dat Defensie bezig is met bangmakerij, reageerde Tuinman fel. Volgens hem is de echte dreiging juist het gebrek aan voorbereiding – iets wat we eerder hebben moeten bekopen. "Bangmakerij? In de jaren dertig waren we niet bang. Toen hebben we niet geïnvesteerd in onze krijgsmacht en daar hebben we de prijs voor betaald. Het enige wat het ons nu kost, is wat pijn in de portemonnee, en daar blijft het dan bij."

Voor Tuinman is de les duidelijk: herdenken is belangrijk, maar we moeten ook leren van het verleden. Dat begint met serieus nadenken over veiligheid – én over het doel van 4 mei. Geen politiek spektakel, maar gewoon: stilte.