Unicef-rapport: jongeren voelen zich massaal in de steek gelaten door politiek

Wat zegt dit? Dat de afstand tussen politiek Den Haag en de samenleving inmiddels zo groot is dat zelfs kinderen en tieners haarfijn aanvoelen dat de overheid er niet meer voor hen is.

Het is veelzeggend dat jongeren dezelfde zorgen uitspreken als volwassenen. Pesten is nog altijd een enorm probleem - en niet alleen op het schoolplein, maar ook online. Daar waar ouders en scholen te weinig ingrijpen, zien jongeren dagelijks hoe giftig hun eigen leefwereld kan zijn.

Dan de woningnood. Zelfs tieners zien hoe hun toekomst op slot zit. Als 17-jarigen al pleiten voor een maximum aantal huizen per eigenaar, is dat een schreeuw van wanhoop over de doorgeschoten woningmarkt. En ze hebben gelijk: huisjesmelkers en beleggers hebben jarenlang de woningvoorraad leeggezogen, terwijl politiek Den Haag wegkeek.

En wat betreft veiligheid? Jongeren zien dezelfde dingen als hun ouders: criminaliteit in de wijk, donkere plekken zonder toezicht, onveiligheid op straat, angst voor oorlog. Hun oplossing is opvallend concreet: meer politie, meer licht, meer zichtbaarheid. Jongeren hebben een beter gevoel voor realiteit dan menig Kamerlid.

“Als docenten ons al niet serieus nemen, waarom de politiek dan wel?” zeggen jongeren in het rapport. Het is een pijnlijke observatie. Op scholen heerst vaak dezelfde minachting voor de stem van leerlingen als in de politiek voor burgers. Jongeren merken dat hun zorgen worden weggelachen, weggewuifd of ondergestopt onder de deken van “we weten wat beter is voor jullie”.

Deze houding is giftig. Want wie leert dat zijn stem niets waard is, groeit uit tot een volwassene die ook niet gelooft dat zijn stem verschil maakt. Zo creëert Den Haag een nieuwe generatie cynici - nog vóór ze überhaupt mogen stemmen.

Het vertrouwen van jongeren in de politiek schommelt al jaren rond dezelfde dramatische score: 4,5 in 2024, nu 4,4. Dat is niet stabiel - dat is structureel wantrouwen. En nee, dat komt niet doordat jongeren “te weinig weten van politiek”, zoals sommige wetenschappers beweren. Het komt doordat ze zien dat de politiek geen oplossingen levert.

Hun zorgen zijn reëel, urgent en universeel. Toch gaat de politiek liever prat op symbooldossiers: klimaatdeals die miljarden kosten, eindeloze EU-discussies, genderlessen in plaats van orde en veiligheid in de klas.

Het ergste wat nu kan gebeuren, is dat de politiek dit rapport gebruikt om nóg meer symboolpolitiek in het onderwijs te stoppen. Nog meer lessen over “democratie” of “respectvol debat”, nog meer workshops, nog meer vergaderingen. Terwijl jongeren juist vragen om tastbare resultaten: huizen, veiligheid, en een eind aan pesten.

Hun boodschap is simpel: laat daden zien, niet woorden. Zet jongeren niet weg als onwetend, maar neem hun zorgen serieus. Wie dat niet doet, zadelt Nederland op met een generatie die zich permanent afkeert van politiek - en terecht.