Communistische Jara op kop in Chili: media juichen terwijl land verder afglijdt

Maar niemand benoemt wat dit werkelijk betekent: nóg meer instabiliteit in een land dat al jaren lijdt onder geweld, migratieproblemen en economische neergang. En niemand durft Jara “extreemlinks” te noemen, terwijl haar tegenstanders zonder aarzeling als “extreemrechts” worden weggezet. Het framing-spel is weer in volle gang.

Als Jara wint, wordt Chili niet vooruitgetrokken maar dieper het moeras ingeduwd.

Volgens de voorlopige exitpoll staat Jara op 26,58 procent, gevolgd door José Antonio Kast met 24,32 procent. Met ruim de helft van de stemmen geteld, betekent dit dat beide kandidaten naar de tweede ronde gaan, op 14 december.

Jara komt uit een brede linkse coalitie en was al maanden de favoriet. Als voormalig minister van Arbeid is zij vooral bekend voor haar ideologische rigiditeit en haar totale gebrek aan realiteitszin.

Kast daarentegen voerde een campagne die sterk deed denken aan die van de huidige Amerikaanse president Donald Trump: harde aanpak van misdaad, grenzen dicht, illegale migranten eruit.

Ook Johannes Kaiser en Evelyn Matthei deden mee. Kaiser heeft zijn verlies erkend.

Chili is al jaren onderweg naar de afgrond. Exploderende misdaad. Migrantenstromen vanuit Venezuela, Colombia en Haïti. Cartelgeweld dat zich uitbreidt. De ooit stabiele economie zwaar verzwakt.

En juist in die situatie kiest een groot deel van het electoraat voor een communist. Waarom? Omdat wanhoop mensen irrationeel maakt - maar vooral omdat media en politici iedere verkiezing framen als een strijd tussen “gevaarlijk rechts” en “verantwoordelijk progressief”.

José Antonio Kast wordt in Europese berichtgeving steevast “extreemrechts” genoemd. Dat gebeurt al jaren, bij elk figuur dat de misdaad wil aanpakken of grenzen wil sluiten. Maar Jara? Nee hoor, dat is gewoon “communistisch”. Alsof dat een neutraal middenstandspunt is. Maar communisme is extreem. Het heeft overal waar het werd ingevoerd geleid tot armoede, geweld en onderdrukking.

Het is surrealistisch: Kast wil criminaliteit bestrijden. Jara wil haar ideologische projecten uitrollen. En de Europese media doen alsof Kast het gevaar is.

Jara staat symbool voor de linkse aanpak die Chili de afgelopen jaren omlaag heeft gesleurd. Open grenzen. Slappe rechtspraak. Oneindig geloof in sociaal experimenteren, zelfs terwijl de realiteit om hen heen explodeert.

De verkiezing draait in Chili om misdaad en migratie. Dat is geen retoriek, dat is de dagelijkse werkelijkheid. En het is juist Kast die die problemen benoemt - en Jara die ze wegwuift.

Maar ja, in Europa vinden journalisten dat “moedig”. Want ideologie gaat altijd boven gezond verstand.

Het is pijnlijk hoe voorspelbaar het patroon is. Zodra er ergens in Zuid-Amerika een linkse kandidaat voorop ligt, wordt dat in Europa gezien als iets romantisch. Alsof het nog steeds de tijd is van “progressieve bevrijdingsbewegingen” - in plaats van de harde realiteit van georganiseerde misdaad, falende staten en volledig ontwrichte samenlevingen.

Chili heeft geen behoefte aan nog meer linkse experimenten. Het heeft behoefte aan stabiliteit, veiligheid en leiderschap dat begrijpt dat een land niet kan functioneren als de grenzen openstaan en criminelen vrij spel hebben.

Kast begrijpt dat. Jara niet. En dat is wat deze verkiezingen zo explosief maakt.

In december wordt bepaald of het land de chaos omarmt of eindelijk kiest voor herstel.

Als Jara wint, verdwijnt Chili verder in de ideologische diepte. Als Kast wint, is er een kans op een draai richting veiligheid, orde en economische normaliteit.

Maar één ding staat vast: de manier waarop Europese media dit framen – alsof linkse radicalen tot het midden behoren en conservatieven “extreem” zijn – is misleidend en gevaarlijk. Het maakt mensen blind voor de werkelijke dynamiek in landen die allang op de rand van instorting staan.