Amerikanen lezen het meest ter wereld - Nederland pas op plek 9

Gemiddeld lezen inwoners van de Verenigde Staten 17 boeken per jaar, goed voor 357 leesuren. Daarmee steken ze India, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk voorbij.

India volgt met gemiddeld 16 boeken per persoon per jaar, maar scoort qua totale leestijd bijna even hoog: 352 uur per jaar. Een opmerkelijke prestatie, gezien de gigantische bevolkingsomvang van het land.

De top tien van landen die het meest lezen ziet er volgens het onderzoek als volgt uit:

Opvallend: de Nederlander leest gemiddeld slechts acht boeken per jaar - minder dan inwoners van Spanje en Italië, en ver achter de Angelsaksische landen.

De onderzoekers benadrukken dat beleid en culturele infrastructuur een grote rol spelen in deze verschillen. Landen met goede bibliotheekvoorzieningen, goedkope boeken en een actieve leescultuur scoren structureel hoger.

De Verenigde Staten profiteren van hun toegankelijke boekennetwerk en van een heropleving van lezen onder jongeren via platforms als BookTok en digitale leesapps. In India zorgen overheidsprogramma’s en goedkope Engelstalige paperbacks ervoor dat miljoenen mensen voor het eerst toegang krijgen tot literatuur.

In Europa blijft lezen stabiel, maar digitalisering en afleiding door sociale media drukken het aantal leesuren.

Dat Nederland in deze ranglijst pas op plek negen staat, is een signaal dat onze leescultuur verarmt. Acht boeken per jaar komt neer op nog geen boek per maand. Ter vergelijking: in de VS en India ligt dat gemiddelde ruim twee keer zo hoog.

Dat heeft ongetwijfeld te maken met de ontlezing onder jongeren, het verdwijnen van boekwinkels buiten de grote steden en een onderwijsbeleid dat steeds minder nadruk legt op literatuur.

Daarnaast besteden Nederlanders gemiddeld meer tijd aan streamingdiensten, sociale media en podcasts dan aan lezen. Boeken concurreren met eindeloze digitale afleiding - en verliezen die strijd.

Hoewel India op de tweede plaats staat, heeft het land waarschijnlijk de grootste absolute lezersgroep ter wereld. Met meer dan 1,4 miljard inwoners en een groeiende middenklasse worden er jaarlijks meer dan 90 miljoen boeken verkocht. De urbanisering en de opkomst van e-readers zorgen ervoor dat vooral jongeren steeds vaker lezen - vaak digitaal, vaak Engelstalig.

India’s succes laat zien hoe onderwijs, goedkope boeken en digitale toegankelijkheid de leescultuur enorm kunnen stimuleren.

Ook Rusland en Frankrijk scoren opvallend hoog. In Rusland blijft literatuur een nationaal prestigeproject - bibliotheken en klassieke schrijvers worden actief gepromoot door de overheid. Fransen zien lezen als cultureel erfgoed; boekhandels zijn beschermd door wetgeving, en de prijzen van nieuwe boeken zijn gereguleerd om concurrentie eerlijk te houden.

Italië en Spanje volgen op gepaste afstand, maar houden hun traditie levend dankzij lokale leesclubs en literaire festivals.

Het onderzoek benadrukt ook dat de toekomst van lezen steeds digitaler wordt. Met name in Azië groeit het aantal e-booklezers en luisterboekgebruikers explosief. China heeft bijvoorbeeld meer dan 500 miljoen actieve lezers, al zijn dat vooral gebruikers van online leesplatforms en korte digitale verhalen.

De onderzoekers verwachten dat de kloof tussen Europa en Azië de komende tien jaar kleiner zal worden. Terwijl het Westen worstelt met aandacht en concentratie, zet Azië in op onderwijs, tweetaligheid en kennisontwikkeling.

Wat wereldwijd overeind blijft, is de rol van lezen als basis voor empathie, kritisch denken en innovatie. Landen die veel lezen, scoren ook beter op creativiteit, academische prestaties en sociale samenhang. Waar lezen verdwijnt, verarmt het maatschappelijk debat.

Nederland zou dat signaal serieus moeten nemen. Een samenleving die zijn boeken links laat liggen, verliest zijn diepgang - en uiteindelijk zijn vrijheid van denken.