Wereldwijde religieuze verschuivingen: moslims groeien het snelst, ontkerkelijking neemt toe

De wereldwijde moslimbevolking groeide met maar liefst 347 miljoen mensen in een decennium – meer dan alle andere religies samen. “Moslims krijgen meer kinderen dan er overlijden,” zegt Conrad Hackett, senior demograaf bij het Pew Research Center. “De veranderingen in de omvang van de moslimbevolking zijn nauwelijks het gevolg van mensen die zich op latere leeftijd tot de islam bekeren of de religie verlaten.” De groei is dus vrijwel volledig toe te schrijven aan natuurlijke demografische ontwikkelingen.

Vooral regio’s met hoge bevolkingsgroei, zoals het Midden-Oosten en Sub-Sahara Afrika, dragen sterk bij aan deze toename. In de regio Azië-Pacific, waar het grootste deel van de moslims woont, groeide de moslimpopulatie met 16,2%.

Hoewel het christendom met 122 miljoen nieuwe leden ook groeide, daalde het als percentage van de wereldbevolking. Met 2,3 miljard gelovigen blijft het christendom de grootste religie ter wereld, goed voor ongeveer 29% van de wereldbevolking. Toch verliest het terrein, met name in Europa, Noord-Amerika, Latijns-Amerika en Oceanië. “Veel mensen die christelijk zijn opgevoed, identificeren zich op latere leeftijd niet meer met een religie,” aldus Hackett.

De groep mensen zonder religie – ook wel 'nones' genoemd – is inmiddels de derde grootste geloofsgroep ter wereld, na christenen en moslims. 24,2% van de wereldbevolking identificeert zich als niet-gelovig. In Noord-Amerika steeg dit percentage met 13 procentpunten tot 30,2%. In Europa ligt het op 25,3%, en ook in Latijns-Amerika neemt het aandeel toe.

“Dit patroon is gebruikelijk in Europese en Noord-Amerikaanse landen, evenals in Australië en Nieuw-Zeeland, waar veel mensen die christelijk zijn opgevoed zich niet langer met een religie identificeren,” schrijft het rapport. Opvallend is dat 67% van alle niet-gelovigen in China woont, hoewel de religiositeit daar moeilijk in cijfers te vangen is, aldus Hackett.

Boeddhisten vormen de enige grote religieuze groep die in absolute aantallen kromp: een daling van 19 miljoen mensen in tien jaar. Veel mensen in Oost-Azië verlaten het boeddhisme of identificeren zich niet langer expliciet als boeddhist, hoewel zij vaak wel boeddhistische rituelen blijven volgen.

Hindoes maken 14,9% van de wereldbevolking uit. De meeste wonen in India, maar opvallend is de sterke groei in de diaspora: een stijging van 62% in het Midden-Oosten en 55% in Noord-Amerika, vooral door migratie.

De joodse gemeenschap groeide bescheiden met 6%, van 14 naar 15 miljoen mensen. Ze vertegenwoordigen slechts 0,2% van de wereldbevolking, waarvan 45,9% in Israël woont – het hoogste aandeel in een enkel land.

Het Pew-onderzoek is gebaseerd op meer dan 2.700 databronnen uit 201 landen, waaronder bevolkingsregisters, nationale enquêtes en demografische studies. Voor het eerst onderzocht Pew ook religieuze ‘switching’: in hoeverre mensen na hun jeugd van religie veranderen. Dit is cruciaal voor het begrijpen van de toekomst van religie wereldwijd.

Volgens Hackett: “We kijken naar de demografische kenmerken van deze groepen – hun leeftijdsopbouw, hoeveel kinderen ze krijgen, welk opleidingsniveau ze hebben – omdat die factoren bepalend zijn voor de toekomstige omvang van religieuze gemeenschappen.”

Religie is dus geen statisch gegeven. De verschuivingen in geboortecijfers, migratie en persoonlijke overtuigingen zullen het religieuze wereldbeeld de komende decennia blijven vormgeven.