Tijdens het verkiezingsdebat voor SBS kritiseerde Frans Timmermans zijn concurrent Wilders met de woorden “U
beschuldigt de islam”. Het zijn vreemde bewoordingen. Zelfs al
taalkundig. Immers: kan je een wereldgodsdienst van iets “beschuldigen”? Laten
we de islam eens vervangen door iets anders. “U beschuldigt het christendom”.
Of: “U beschuldigt het socialisme”. Of: “U beschuldigt de evolutieleer”.
Het eerste dat zich dan opdringt bij de
beoordelaar van zo’n uitspraak is: “maar het is toch ook de bedoeling om
gedachtestelsels te ‘beschuldigen’”? Het is toch de bedoeling om, bijvoorbeeld,
het christendom kritisch te bespreken?
Stel dat we bij een kritische bespreking van
het beleid van scholen met de bijbel over homoseksualiteit zouden zeggen: “U
beschuldigt het christendom”. Dan zou iedereen zien dat dit een totaal
inadequate reactie is. Wij vinden allemaal dat het christendom kritisch
besproken dient te worden. Ook het beleid van scholen die zich op dat
christendom baseren.
Met politieke ideologieën is dat hetzelfde.
Stel dat tijdens een discussie tussen een socialist en een liberaal de
socialist de liberaal zou toebijten: “U beschuldigt het socialisme”. Wie zou
daarvan onder de indruk zijn?
Denk ook aan wetenschappelijke discussies. Stel
dat een aanhanger van de evolutieleer in debat zou zijn met een creationist. Op
een bepaald moment werpt dan de evolutionist aan de creationist tegen “U
beschuldigt de evolutieleer”. Geen mens zou dat een goed argument vinden.
Voor alle wereldbeschouwingen, politieke
ideologieën en wetenschappelijke theorieën wordt kritiek aangemoedigd. Het
“beschuldigen” van die gedachtestelsels is volkomen normaal. Maar voor één
gedachtestelsel zou, als we Timmermans volgen, een uitzondering moeten worden
gemaakt: de islam. En de reden is dat met kritiek op de islam meer dan 1
miljoen moslims bij kritiek op de islam het gevoel zouden kunnen krijgen “er
niet bij te horen”.
Opieuw: voor
christenen wordt dat argument niet
gebruikt. Voor socialisten wordt dat argument niet gebruikt. Voor
evolutionisten wordt dat argument niet gebruikt. Alleen voor moslims wel. Hún
wereldbeschouwing kritisch bejegenen is ineens niet meer welkom. Immers dan
“beledig” je “de islam”. En dat zou het gevoel geven aan moslims “er niet meer
bij te horen”.
Dit standpunt, een standpunt van veel politiek
correcte aanhangers van PvdAGL, hier verwoord door hun voorman, staat in de
grootst denkbare tegenstelling tot de PVV. Het standpunt van Timmermans maakt
van een kritische beoordeling van de islam een taboeonderwerp. Het verleent
immuniteit aan de islam.
Met dit standpunt bewijst Timmermans “de islam”
geen dienst. Ook “de moslims” niet. Immers elke godsdienst, elke ideologie,
elke wetenschappelijk opvatting moet zich kunnen verbeteren in het licht van
kritiek. Een godsdienst, ideologie of wetenschappelijke opvatting vrijwaren van
kritiek betekent de facto deze laten verstenen. Wat Timmermans dus doet
is wellicht goed bedoeld, maar het is fataal voor de ontwikkeling van de islam.
Wat Wilders doet, de islam aanspreken op punten waarop deze zich zou moeten aanpassen
aan de eisen van een democratische rechtsstaat, is veel vruchtbaarder.
Misschien doet Wilders dat aanspreken niet altijd goed. Misschien ventileert
hij soms ook kritiek die te ver gaat. Misschien heeft hij soms ook de verkeerde
oplossingen. Maar de richting van Wilders, het leveren van kritiek, ook op de
islam, is goed.
Paul Cliteur is coauteur van het
Het Atheïstisch Woordenboek
(2015):
https://ap.lc/P3ELp