Edith Schippers luidt noodklok: “Zorguitgaven groeien 9%, economie amper 2% - dat gaat fout”

Schippers, inmiddels CEO van Mosadex, een samenwerkingsorganisatie van apothekers, schetste een alarmerend beeld van een zorgstelsel dat zichzelf kapotgroeit. Jarenlang zijn waarschuwingen genegeerd, en de politiek heeft, zoals ze zelf zegt, “niets gedaan aan kostenbeheersing”.

De cijfers zijn schokkend, maar al lang bekend. De Nederlandse zorgkosten zijn sinds 2010 met tientallen miljarden gestegen, terwijl hervormingen uitbleven. Iedere kabinetsperiode belooft men “betere efficiëntie”, maar in de praktijk stapelen bureaucratie, regels en overhead zich alleen maar op.

Schippers vat het in één zin samen:

Het probleem is niet alleen financieel, maar structureel. Het zorgsysteem vreet zichzelf op. Meer geld betekent niet automatisch betere zorg - integendeel, het wordt opgeslokt door managementlagen, ict-systemen en regelgeving.

Wat Schippers impliciet zegt, is wat bijna niemand in Den Haag hardop durft te zeggen: de politiek heeft jarenlang gefaald. Zowel de linkse partijen als het kartel van VVD, CDA en D66 hebben het systeem laten ontsporen.

Iedereen wist dat de kosten onhoudbaar waren. Toch bleef men pompen met miljarden, telkens weer onder het mom van “investeren in de zorg”. Maar investeren zonder hervormen is geen beleid - het is uitstel van de klap.

De uitgaven groeien nu sneller dan de economie, sneller dan de belastinginkomsten, en sneller dan de draagkracht van gewone Nederlanders. Dat is geen toeval. Dat is beleid.

Schippers pleit voor een nieuw zorgplan tijdens de kabinetsformatie. Volgens haar moeten apothekers en andere zorgverleners meer ruimte krijgen om slim en goedkoop te werken, in plaats van vast te lopen in papierwerk en regels.

Ze wijst op de versnippering in het zorgstelsel: tientallen instanties, loketten, verzekeraars en toezichthouders die allemaal geld en tijd kosten - maar zelden echte zorg leveren.

De voormalige minister kent het systeem van binnenuit, en juist daarom klinken haar woorden als een waarschuwing, maar ook als een aanklacht. “De systemen bijten zichzelf in de staart,” zegt ze. En ze heeft gelijk.

Voor het aankomende kabinet - met waarschijnlijk een PVV-VVD-NSC-combinatie - ligt hier een tijdbom. Iedere partij roept dat de zorg “prioriteit” heeft, maar niemand durft te zeggen waar het geld vandaan moet komen.

Kiezers verwachten meer handen aan het bed, kortere wachtlijsten en betaalbare premies. Maar met een groei van 9 procent per jaar is dat onmogelijk vol te houden zonder harde keuzes.

Schippers zegt feitelijk wat de meeste politici niet durven: de zorg moet niet groter, maar slimmer en efficiënter. En als dat niet gebeurt, dreigt het failliet van het hele systeem.

De waarschuwing van Edith Schippers is helder en pijnlijk: de zorg wordt onbetaalbaar, en Den Haag kijkt weg. Jaren van politiek wensdenken hebben geleid tot een stelsel dat piept, kraakt en straks breekt.

De boodschap aan het nieuwe kabinet is simpel: Hervorm nu, of accepteer dat de zorg onbetaalbaar wordt - voor iedereen.

Het is niet meer vijf voor twaalf, het is vijf over. En als zelfs een oud-VVD-minister dat nu openlijk zegt, dan weet je dat het menens is.