Onvoltooide verwarring

Een liefdesverhaal over een man en een vrouw met botsende karakters. Zo kan de nieuwste roman van Yasmine Allas, De Onvoltooide, (uitgekomen in februari van dit jaar) simpel samengevat worden. En dat is eigenlijk te simpel omdat dit ogenschijnlijke doorsnee liefdesverhaal alles doet, behalve de bekende weg volgen.

In De Onvoltooide volgen we Victor die na een liefdesnacht met Hanna 'in het ongerede' is geraakt. Terwijl Hanna nabij is, vertellen de onsamenhangende gedachten van Victor het voorafgegane verhaal van de onmogelijke liefde van Victor en Hanna (‘Bloesemtak’, zoals hij haar noemt). Een relatie tussen een tandarts van middelbare leeftijd met een verstoorde liefdeloze jeugd en de impulsieve en bij tijd en wijle ‘gekke’ Hanna die gevormd is door de geschiedenis van haar familie.

We volgen Victor vanaf het einde van de nacht tot en met de volgende dag. Daarbij vindt weinig actie plaats, want hij komt zijn huis niet uit en verlaat slechts sporadisch de plek waar hij de liefde bedreef met Hanna: zijn slaapkamer. De gedachten van Victor geven het verhaal jeu, want deze werpen licht op de buitengewone, zesjarige liefdesrelatie en de levensgeschiedenissen van Hanna en Victor.

Via de gedachten van de verteller ontwikkelt zich voor de lezer een onstuimige relatie die nimmer in balans is geweest. Hanna bepaalt de snelheid en invulling van de relatie en onthoudt Victor lange tijd ‘de daad’ die juist voor hem de definitieve onderkenning van zijn liefde inhoudt. Langzamerhand krijgt ook Hanna een stem via de gedachten van Victor.

Daar waar Victor is behept met een familiegeschiedenis zonder liefde, die fnuikend is voor zijn emotionele ontwikkeling op latere leeftijd, lijkt de vreemde wijze waarop Hanna hun relatie inricht een gevolg van een verinnerlijkte clash of cultures. Hoewel ze uit de Islamitische wereld voortkomt (wellicht Somalië, het land van oorsprong van Yasmina Allas?), is zij juist gevormd door haar zeer particuliere familiegeschiedenis waar emotie en impulsiviteit een grotere rol spelen dan gebruikelijk in een schaamtecultuur.

Allas weet op overtuigende wijze deze relatie via de gedachten van Victor vorm te geven waarbij zij overigens meer vragen voor de lezer oproept dan vragen beantwoordt. Want wat de status van Hanna is na de liefdesnacht waar we in het begin kennis van namen, blijft het hele boek onduidelijk. Daarbij bouwt de schrijfster de spanning op. Wat in het begin nog onschuldige uitingen lijken van typische relatieproblemen nemen al snel een wat meer sinistere wending, culminerend in een wel erg atypische aanvaring tussen Victor en Hanna aan de oever van, en ín het Italiaanse Comomeer. De botsing doet begrip opbrengen voor zowel de positie van Victor als die van Hanna, maar maakt bovenal duidelijk dat dit verhaal nooit goed kan eindigen. De liefde zal altijd onvolmaakt en onvoltooid blijven.

Door veel te suggereren maar nooit te bevestigen zorgt Allas ervoor dat bepaalde elementen in het verhaal in de fantasie van de lezer, al naar gelang de herkenbaarheid ervan, tot de meest kwalijke proporties opgeblazen kunnen worden. De lezer die graag bij het omslaan van de laatste pagina closure ondervindt, moet dit boek mijden. Want echte antwoorden geeft Allas niet, zoals de titel natuurlijk al deed vermoeden, zeker niet wanneer in ogenschouw wordt genomen dat het verhaal is gebaseerd op de gedachten van een niet erg geestelijk stabiele Victor.

De lezer die van levenstwijfel en verwarring houdt, komt – in tegenstelling tot de hoofdpersonen uit dit boek – bij De Onvoltooide zonder meer aan zijn of haar trekken.