Persvrijheid op dieptepunt: journalisten wereldwijd onder vuur

In 160 van de 180 onderzochte landen kampen media met financiële problemen, meldt RSF. Zonder geld geen onafhankelijkheid, en zonder onafhankelijkheid geen vrije pers. In de VS, ooit een baken van persvrijheid, zien we hoe de regering van Trump de financiering van Radio Free Europe, USAID, NPR en PBS stopzet. Het gevolg? Miljoenen mensen zonder betrouwbare informatie, lokale media die verdwijnen, en een explosie van corruptie. De VS zakten naar plek 57 op de Persvrijheid Index – een blamage voor een zogenaamd “vrij” land.

Wie zijn hier verantwoordelijk voor? Allereerst de techreuzen zoals Google, Facebook en Amazon, die de advertentie-inkomsten van media inpikken en desinformatie de vrije loop laten via hun algoritmes. Dit ondermijnt het vertrouwen in journalistiek en maakt het onmogelijk om feiten van leugens te scheiden. En dan de overheden: in conflictgebieden zoals Gaza zijn al bijna 200 journalisten gedood, en in Oekraïne werd journaliste Viktoria Rosjtsjyna maandenlang gemarteld door Rusland. “Journalisten worden niet meer ontzien, je bent echt een target,” zegt FPU-directeur Ruth Kronenburg. Dit is geen toeval, dit is een bewuste oorlog tegen de waarheid!

En laten we niet naïef zijn over Nederland. Ja, we staan op de derde plek van de Persvrijheid Index, mede door de veroordeling van de moordenaars van Peter R. de Vries. Maar ook hier is het niet rozengeur en maneschijn. Online bedreigingen, fysieke intimidatie en juridische pesterijen maken het leven van journalisten zuur. Dit is geen persvrijheid, dit is schijnvrijheid. De overheid doet te weinig om journalisten te beschermen, en dat terwijl zij de waakhonden van onze democratie zijn.

Dit kan zo niet langer. Zonder vrije pers geen democratie, geen waarheid, geen verantwoording. Overheden moeten stoppen met het knevelen van journalisten, en techreuzen moeten worden aangepakt voor hun rol in deze crisis. In Nederland moeten we onze journalisten beter beschermen tegen bedreigingen, en internationaal moeten we landen als Rusland en Israël ter verantwoording roepen voor hun aanvallen op de pers. De waarheid verdient beter dan dit!