Wierd Duk fileert Haagse bubbel en Thom van Campen: ‘Dertigers zonder gezin die nooit gewerkt hebben, beslissen over úw leven’

De tweet van Duk ging vannacht viraal en met reden. Het raakt een open zenuw bij de bevolking. Wij worden geregeerd door een kaste die volledig is losgezongen van de realiteit. Ze rollen van de universiteit (politicologie of bestuurskunde) in een baantje als politiek assistent, worden vervolgens op een verkiesbare plek gezet door een partijbaron, en belanden in de Kamer zonder ooit te weten wat het betekent om een bedrijf te runnen, een hypotheek niet te kunnen betalen of de verantwoordelijkheid te dragen voor opgroeiende kinderen.

Duk schrijft:

Kijk naar Thom van Campen. 35 jaar. Politiek adviseur geweest. Persoonlijk medewerker geweest. Gemeenteraadslid geweest. En nu Tweede Kamerlid en zelfs Kamervoorzitter. Waar is de maatschappelijke ervaring? Waar is de worsteling? Die is er niet. Zijn hele volwassen leven heeft zich afgespeeld binnen de veilige muren van de VVD-partijburelen en de Haagse kaasstolp. Hij kent de geur van het Binnenhof beter dan de geur van een werkplaats of een boerenerf.

En hij is niet de enige. Kijk naar Rob Jetten. Kijk naar Jesse Klaver in zijn beginjaren. Het parlement stroomt vol met broekies die denken dat de wereld een Excel-sheet is die je vanuit een ministerie kunt besturen.

Een pijnlijk maar cruciaal punt dat Duk aanstipt, is het gebrek aan een gezin. "Geen gezin," schrijft hij. In het moderne, individualistische Den Haag is het bijna een taboe om dit te zeggen, maar het doet ertoe. Als je kinderen hebt, kijk je anders naar de toekomst. Dan voel je de verantwoordelijkheid voor de volgende generatie in je vezels. Dan maak je je zorgen over het onderwijs, over de veiligheid op straat, over de normen en waarden die we doorgeven.

Veel van deze jonge carrièrepolitici zijn kinderloze yuppen. Ze zijn drukker met hun eigen imago, hun Instagram-volgers en hun 'woke'-idealen dan met de vraag in wat voor land hun kleinkinderen moeten opgroeien. Ze hebben geen stake in de toekomst, behalve hun eigen pensioen en wachtgeldregeling.

Duk stelt terecht: "Mensen als jij - en het zijn er veel - nemen existentiële besluiten over gezinnen met de helft van jouw salaris."

Dat is de kern. Deze politici, die baden in luxe en baanzekerheid (want faal je, dan wacht het wachtgeld), leggen onbetaalbare lasten op aan gezinnen die elke maand de eindjes aan elkaar moeten knopen. Ze verhogen de energiebelasting, ze dwingen warmtepompen af en ze gooien de grenzen open, zonder dat ze zelf ooit de gevolgen voelen in hun beschermde bubbel.

Duk verwijst vilein naar de ambitie om Kamervoorzitter te worden "met een nóg hoger salaris". Thom van Campen past precies in dat plaatje. Hij heeft Martin Bosma - een man met levenservaring, intellect en statuur - aan de kant geschoven voor zijn eigen ego en portemonnee.

Het salaris van de Kamervoorzitter ligt rond de 170.000 euro per jaar. Tel daar de onkostenvergoedingen bij op. We hebben het over bedragen waar een MKB'er dag en nacht voor moet ploeteren, en dan nog met het risico van faillissement. Van Campen krijgt het gestort, ongeacht of hij functioneert (en we zagen eergisteren al dat hij niet eens tot 15 kan tellen zonder de griffier).

Het is een perverse prikkel. De politiek is geen roeping meer, het is een carrièrepad voor mensen die in het bedrijfsleven waarschijnlijk zouden stranden in het middenmanagement, maar in de publieke sector omhoog vallen.

De slotvraag van Wierd Duk is retorisch, maar angstaanjagend: "Hoe moet dat goed gaan?"

Het antwoord is simpel: dat gaat niet goed. Dat zien we dagelijks. Het gaat niet goed met de woningmarkt, omdat deze dertigers nooit een huis hebben hoeven bouwen. Het gaat niet goed met de migratie, omdat deze dertigers nooit in een volkswijk hebben gewoond waar de sociale cohesie verdampt. Het gaat niet goed met de economie, omdat deze dertigers nooit een loonstrookje hebben hoeven betalen aan personeel.

Ze besturen een land zoals ze een potje SimCity spelen. Zonder gevoel, zonder risico, zonder ziel.

De analyse van Duk is een aanklacht tegen de infantilisering van de politiek. We hebben geen behoefte aan nog meer bestuurskundigen van 32 met een grote mond en een dun cv. We hebben behoefte aan mensen met levenswijsheid. Ondernemers, verpleegkundigen, leraren, boeren. Mensen die weten wat het leven kost en wat het leven waard is.

Thom van Campen is het symptoom van een doodziek systeem. Zolang de partijen (VVD voorop) dit soort 'plofkippen' blijven kweken en op machtige posities zetten, zal de kloof tussen de politiek en de burger alleen maar groter worden. Wierd Duk heeft gelijk: dit kan niet goed gaan. Sterker nog: het gaat al jaren fout.