Jan
Paternotte (D66) wil PVV en FVD “extreemrechtse” partijen noemen omdat zij,
naar zijn idee, “de grondwet omver willen werpen” (na 0:36 minuten). Roopram
daarentegen wil de term “extreemrechts” reserveren voor een partij die een
politiek doel wil bereiken met geweld (na 0:19 minuten): https://x.com/Nieuwsvandedag_/status/1971260070622327254 Wie heeft gelijk? Willen PVV en FVD de grondwet
omver werpen?
Paternotte
begint met een onjuiste bewering. Immers niets wijst erop dat PVV of FVD de
“grondwet omver willen werpen”. Er is ook niets dat erop wijst dat PVV of FVD
hun politieke doelstellingen willen verwerkelijken door middel van geweld. In
een zekere zin willen PVV en FVD de grondwet in ere herstellen. De grondwet is
namelijk conform art. 42, lid 2 gericht op het verwerkelijken van een nationale
democratische rechtsstaat. Met ministers die de baas zijn over het
politieke proces waarvoor zij verantwoording afleggen (“de ministers zijn
verantwoordelijk”) aan het nationale Nederlandse parlement.
D66
wil daarentegen, net als Volt, de grondwet “omver werpen”. Hoe? Door zoveel
mogelijk beslissingsmacht vanuit de nationale fora over te hevelen naar Brussel
en naar internationale organisaties. Dus als het om het “omver werpen” van de
grondwet gaat, heeft Paternotte veel meer boter op het hoofd dan Baudet of
Wilders.
De term “extreemrechts” is
verbonden met geweld
Maar
afgezien daarvan: waarom insisteert Paternotte erop PVV en FVD “extreemrechts”
te noemen? Omdat hij ook wel weet dat in de term “extreemrechts” de associatie
ligt met geweld. Paternotte wil proberen die associatie te versterken. Mensen
moeten gaan denken dat PVV en FVD inderdaad partijen zijn die geweld propageren
of geweld gedogen bij het realiseren van hun politieke doelstellingen. Want dat
wil niemand. Met andere woorden: Paternotte heeft een partijpolitiek belang bij
zijn semantiek.
Dat
is natuurlijk ook precies de reden dat D66 de motie over verwerping van alle
geweld van PVV en FVD verwerpt. D66 wil de mythe in stand houden dat PVV en FVD
geweld propageren. Het is overigens ook al volslagen onaannemelijk dat
uitgerekend de partijleiders die het slachtoffer zijn van geweld kan
worden aangewreven dat zij geweld stimuleren of gedogen. Immers Baudet is tot
twee keer toe het slachtoffer geworden van een gewelddadige aanslag en Wilders
verkeert al ruim 20 jaar in een beveiligingsregiem om hem te vrijwaren van een
aanslag door jihadistische terroristen. Zouden nu juist déze partijen
“extreemrechts” zijn in de zin dat zij geweld gedogen?
Extreemrechts en radicaal
rechts Het
lijkt verantwoord hier Roopram te volgen. Dat betekent dat we de term
“extreemrechts” alleen gebruiken voor partijen die daadwerkelijk geweld gedogen
of geweld stimuleren. Historisch gezien waren het fascistische of nazistische
partijen partijen die geweld stimuleren of gedogen. De term “extreemrechts” zou
men dan ook moeten reserveren voor fascistische en nazistische partijen. Of
voor partijen die daar dicht tegenaan liggen: “fascistoïde” partijen.
Wanneer
Paternotte behoefte heeft aan een term voor PVV en FVD die deze partijen
onderscheidt van de VVD dan zou men PVV en FVD “radicaal rechts” en niet
“extreemrechts” kunnen noemen. Of “consistent rechts”, maar dat is wellicht
iets te suggestief. “Radicaal rechts” dus.
Ook
voor de redacties van de linkse kranten is dat een suggestie: NRC en De
Volkskrant. Redacties, laat u niet verleiden door de semantiek van Paternotte
maar volg Roopram. Althans, als u nog iets wil overlaten van de ambitie om aan
enigszins neutrale voorlichting van het publiek te doen.
Paul Cliteur is de schrijver van Moreel Esperanto: https://ap.lc/R89bY