Wierd Duk: “De PVV is een vehikel van ongenoegen - na Wilders komt een ander”

Een eenvoudige zin, maar de boodschap is explosief: het gaat in Nederland niet meer alleen om Geert Wilders, het gaat om wat hij vertegenwoordigt.

Duk verwoordt iets wat veel politieke analisten niet durven toe te geven: de PVV is geen klassieke partij, maar een symbool van volkswoede. Het succes van Wilders is niet het gevolg van slimme campagnes of politieke marketing, maar van een samenleving die zich niet meer gehoord voelt.

Decennialang hebben de traditionele partijen - van VVD tot PvdA, van D66 tot CDA - de zorgen van miljoenen Nederlanders genegeerd. Over migratie, over veiligheid, over nationale identiteit. Wilders was na Fortuyn de eerste die die zorgen serieus nam en uitsprak wat niemand in Den Haag nog durfde te zeggen.

Daarom, zegt Duk terecht, zal de beweging die Wilders heeft ontketend niet verdwijnen als hij morgen zou stoppen.

Het politieke establishment blijft volhouden dat de PVV een “protestpartij” is, een tijdelijke oprisping van boze burgers. Maar wie zo denkt, begrijpt niet wat er werkelijk speelt. De PVV is geen protest meer - het is een volksbeweging.

De opkomst van Wilders was geen ongelukje in de democratie, maar een correctie. Een reactie op decennia van minachting door een bestuurlijke elite die liever luistert naar Brussel dan naar de eigen burgers.

Duk legt precies bloot waarom de gevestigde orde steeds opnieuw verrast wordt door het succes van Wilders: men denkt dat het fenomeen verdwijnt zodra de man verdwijnt. Maar dat is wishful thinking. De onvrede zit dieper dan één persoon of partij.

De zin “na Wilders komt een ander vehikel” is cruciaal. Het betekent: de energie die Wilders losmaakte, verdwijnt niet. Als het politieke systeem die energie niet weet te kanaliseren in beleid en erkenning, dan komt er vanzelf een nieuwe leider, een nieuwe partij, een nieuw symbool.

De Britten zagen het met Nigel Farage, de Fransen met Marine Le Pen, de Amerikanen met Donald Trump. Wanneer het establishment doof blijft voor de zorgen van gewone mensen, zoeken die mensen een nieuwe stem.

Wilders is de huidige stem van die onvrede, maar de sentimenten die hem groot maakten, zijn structureel.

Ironisch genoeg komt Duk’s observatie uitgerekend van iemand die zelf jarenlang door zijn eigen beroepsgroep is aangevallen omdat hij het over die kloof durfde te hebben. Hij ziet al jaren dat veel journalisten hun publiek niet meer begrijpen. Terwijl Nederlanders in hun eigen buurten de gevolgen voelen van open grenzen, falend asielbeleid en stijgende kosten, schrijft de mediaklasse liever over “populisme” en “extremisme”.

En dus begrijpen zij niet waarom de PVV blijft groeien, waarom het kartel wankelt, waarom mensen zich afkeren van het oude bestel. Duk begrijpt het wél: de PVV is geen politieke anomalie, maar een symptoom van een diepe maatschappelijke breuklijn.

Wat Duk zegt, is in feite een waarschuwing aan Den Haag: als je denkt dat Wilders het probleem ís, dan heb je niets begrepen. Wilders is het gevolg, niet de oorzaak.

De onvrede die hij vertegenwoordigt is reëel. Die gaat niet weg met meer framing, demonisering of morele preken. Ze verdwijnt pas als de politiek weer dienstbaar wordt aan de burger.

Tot dat moment blijft de behoefte aan een vehikel bestaan - of het nu PVV heet, of iets anders.

Wierd Duk heeft met één tweet meer gezegd dan menig politicus in een heel debat. De PVV is geen eenmanspartij meer. Het is een manifestatie van een groeiend deel van Nederland dat zich niet meer herkent in het politieke en mediatieke establishment.

Wie denkt dat het fenomeen verdwijnt zodra Wilders vertrekt, vergist zich. De beweging is groter dan de man. En zolang Den Haag blijft spelen alsof het land tevreden is, zal er altijd iemand zijn die die stem vertolkt.

De namen kunnen veranderen. De boodschap niet.