Het was een korte ontmoeting, maar één die de kern van het probleem blootlegt.
Tijdens de borrel van Forum voor Democratie, waar de winst van zeven zetels werd gevierd, sprak filosoof Paul Cliteur met Volkskrant-columnist Toine Heijmans.
Wat begon als een beleefd gesprek, mondde uit in een messcherpe confrontatie over de morele en journalistieke staat van de Nederlandse media. Cliteur deed later op X verslag van het gesprek - en spaarde de krant niet:
“Een unieke kans om eens een Volkskrant-journalist de oren te wassen. Waarover? Over het verraad aan de journalistieke ethiek die dagelijks bij die krant plaatsvindt.”
De Volkskrant en “één mond”
De aanleiding voor Cliteurs kritiek was een berucht citaat van Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Klok, dat hij de journalist voorhield:
“Als de angst zo groot is, moeten we echt wel proberen zoveel mogelijk met één mond te praten.”
Die uitspraak, gedaan in de coronatijd, vat volgens Cliteur perfect samen wat er mis is met de mainstream
journalistiek: het verdwijnen van tegenspraak.
Een krant die met “één mond” praat, is geen waakhond van de macht meer, maar een spreekbuis ervan.
Cliteur:
“Hoe is het om als journalist te werken voor een krant die zo evident eenzijdig nieuws brengt? Een stramien waaraan álle Volkskrant-journalisten zich blind hebben geconformeerd.”
De ideologische greep op de journalistiek
Cliteur stelde de vraag die velen al jaren stellen: waarom klinken de grote media in Nederland allemaal hetzelfde?
Van de NPO tot de Volkskrant, van Trouw tot NRC - het geluid is uniform, voorspelbaar, links-liberaal.
Echte diversiteit van ideeën of politieke perspectieven lijkt verdwenen.
Onderwerpen als klimaat, migratie, EU, of woke-ideologie worden niet meer kritisch onderzocht, maar dogmatisch verdedigd.
Wie afwijkt van het heersende narratief, wordt weggezet als extremist, populist of complotdenker.
Precies dát is volgens Cliteur het verraad aan de journalistieke ethiek: het inleveren van onafhankelijkheid in ruil voor groepsdenken.
🟥 DDS zal blijven benadrukken wat de mainstream niet wil horen: Nederland wil verandering, geen voortzetting van D66- en GroenLinks-beleid. ❤️ Steun ons werk vandaag nog via dds.backme.org of direct op NL95 RABO 0159 0983 27 t.n.v. Liberty Media. Want de waarheid mag nooit verdwijnen achter de Haagse façade. De ontmoeting met Heijmans
Volgens Cliteur verliep het gesprek met Volkskrant-columnist Toine Heijmans aanvankelijk vriendelijk, maar stroef zodra het over inhoud ging.
Toen Cliteur hem confronteerde met de uitspraak van zijn hoofdredacteur, zou Heijmans hebben gezegd dat Klok “scherp gecontroleerd wordt door collega’s” en dat de uitspraak “een beetje een uitglijder” was.
Maar, schrijft Cliteur droogjes:
“Hierover doorpraten, daar was Heijmans minder in geïnteresseerd. Hij moest de bus nog halen.”
Een symbolisch moment: precies op het moment dat de journalistieke zelfreflectie zou kunnen beginnen, stapt de vertegenwoordiger van de mainstream media letterlijk op.
FVD, de Volkskrant en de angst voor debat
Het incident is illustratief voor de houding van veel gevestigde media tegenover politieke vernieuwing.
In plaats van het succes van partijen als
FVD of PVV te analyseren, begrijpen en verslaan, kiezen kranten als de Volkskrant voor framing en afstand.
Zelfs een simpel gesprek over journalistieke normen wordt weggelachen of afgekapt.
Toine Heijmans schreef de dag erop een stuk waarin hij weer eens verdacht probeerde te maken. Een poging om het electoraal succes van FVD verdacht te maken zonder in te gaan op de inhoud van de kritiek - precies wat Cliteur bedoelde met het “verraad aan de ethiek”.
Het echte probleem: media die hun publiek verliezen
Wat Cliteur hier aanstipt, is meer dan een meningsverschil.
Het gaat over de geloofwaardigheid van de Nederlandse journalistiek.
Kranten die ooit controleurs van de macht waren, zijn onderdeel van die macht geworden.
Ze verdedigen het systeem, in plaats van het te bevragen.
En daardoor haken burgers af.
De oplages dalen, het vertrouwen in media zakt naar historische dieptepunten, en alternatieve platforms groeien juist omdat ze wél debat en kritiek toelaten.
Cliteur zegt wat veel Nederlanders denken:
“Hoe betrouwbaar is een krant die met één mond praat?”
Journalistiek of propaganda?
De woorden van Paul Cliteur snijden diep, omdat ze waar zijn.
Een journalistiek die de waarheid claimt maar debat schuwt, die machtskritiek inruilt voor moraal, is geen journalistiek meer - het is voorlichting.
Het gesprek tussen Cliteur en Heijmans is symbolisch voor de staat van het publieke debat in Nederland:
één kamp wil praten over principes en waarheid, het andere over beeldvorming en framing.
En zolang de Volkskrant “met één mond” blijft spreken, zal ze nog maar één publiek overhouden: zichzelf.
🟥 DDS zal blijven benadrukken wat de mainstream niet wil horen: Nederland wil verandering, geen voortzetting van D66- en GroenLinks-beleid. ❤️ Steun ons werk vandaag nog via dds.backme.org of direct op NL95 RABO 0159 0983 27 t.n.v. Liberty Media. Want de waarheid mag nooit verdwijnen achter de Haagse façade.